2021 жылғы 8 шілдеде Институт Маңғыстау облысы мәдениет басқармасының мемориалдық музейімен бірлесіп мифолог-ғалым, мәдениеттанушы, этнолингвист және аудармашы Серікбол Әділбекұлы Қондыбайды еске алуға арналған «С.А. Қондыбайдың ғылыми және мәдениеттанулық мұрасы: түркілер мен қазақтардың мифтері философиясын зерттеудегі жаңа тұрғылар» атты республикалық дөңгелек үстел өткізді. Дөңгелек үстелдің мақсаты мифолог ғалым, этнолингвист және аудармашы С. Қондыбайдың лингвистикалық талдау әдістерін пайдалана отырып, түркі және қазақ мифтерінің философиясын, сонымен қатар оның неміс – Скандинавия мифтерінің байырғы түркі шығу тегі туралы гипотезасын және т.б. зерттеудегі үлесі. Конференцияда қысқа ғұмыр кешкен, бірақ Ұлы дала көшпенділерінің ғаламды ұғынуының рухани нысаны ретінде түркі мифологиясының генезисін зерттеуде терең із қалдырған Серікбол Әділбекұлы Қондыбай туралы Институт директоры З.Е. Қабылдинов сөз сөйледі. 1995 жылғы апат салдарынан С.Қондыбай омыртқа жарақатына байланысты еркін қозғалу мүмкіндігінен айырылып, 1-ші топтағы мүгедектікке ие болды. Осы уақыттан бастап ол әлемдік мифологияның жауһарлары мен осы тақырыптағы зерттеулердің ғылыми жұмыстары мен қазақ тіліне аудармаларына, атап айтқанда М.Элиаданың «Миф аспектілері» монографиясына назар аударды. Ғылымның аскетиктерінің ғылыми ізденістерінің қорытындысы 10 кітап болды, мысалы, «Маңғыстау ландшафтарының эстетикасы» (1998), «Қазақ мифологиясына кіріспе» (1999), «Қазақ даласы және Герман құдайлары» (2000), «Әскери рух кітабы» (2006), «Есен қазақ» (2002), «Қазақ мифологиясы. Қысқаша сөздік» (2005), 4 томдық «Арғықазақ мифологиясы» (2008-2011), «Гиперборея: арман дәуірінің шежіресі» (2011), «Арғықазақ туралы дүниетанымның негіздері», олардың кейбіреулері 2004 жылы мерзімінен бұрын қайтыс болғаннан кейін жарық көрді. Ғалымның қолжазбалары одан әрі жан-жақты зерттеуді, түсінуді және жариялауды талап етеді. С.А. Қондыбайдың БАҚ-та жарияланған 90-нан астам ғылыми-көпшілік және публицистикалық мақалалары бар. Ғалымның қолжазбалары одан әрі жан-жақты зерттеуді, түсінуді және жариялауды талап етеді.

А. Байтұрсынов атындағы Тіл білімі институтының директоры А.М. Фазылжан, Маңғыстау облысының мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы басшысының орынбасары Г.Б. Төлеуғалиева құттықтау сөздерімен баяндама жасады. Іс-шара барысында ғалымның отаны – Шетпе қаласында 2015 жылы ашылған Маңғыстау облысы мәдениет басқармасының мемориалдық музейінің директоры Р.К. Бердиева сөз сөйледі. Баяндамасында үш залы бар мұражай «Феномен С. Қондыбай», «Мифология әлемі», «Әлемнің мифтік моделі» көрмелерін өткізу, С. Қондыбай кітаптарын шығару және т. б. арқылы ғалымның қазақ мифологиясының дамуына қосқан үлесі туралы білімді насихаттау бойынша үлкен ғылыми-ағартушылық жұмыс жүргізгені туралы айтылды.

Республикалық дөңгелек үстелде қазақ мифологиясының, мәдениеттанудың, этнолингвистиканың жарқын өкілдерінің бірі С.Қондыбайдың өмірі мен ғылыми мұраларын зерттеу туралы баяндамалар тыңдалды. Осы тақырып бойынша сөз сөйлегендер: Институттың этнология және антропология бөлімінің бас ғылыми қызметкері, тарих ғылымдарының докторы, профессор А.У. Тоқтабай «С. Қондыбай шығармашылығындағы қазақтың киелі жерлер мәселесі», қазақ мифологиясының зерттеушісі, жазушы, сценарист, философия ғылымдарының кандидаты З.Ж. Наурызбаева «С.Қондыбай мұрасының эвристикалық әлеуеті: Ұлы Ана Саба апаның ғұрыптық бейнесін этнографиялық материалдар бойынша қалпына келтіру» (Нұр-Сұлтан), Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы М.А. Алпысбес «Арғықазақ мифологиясының танымы және Қазақстанның сакральды географиясы» (Нұр-Сұлтан), С.Қондыбай мұрасын зерттеуші, ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының Маңғыстау филиалының профессоры, филология ғылымдарының кандидаты Б.К. Ақбердыева «С. Қондыбай мұраларындағы терең танымдық құрылымдар» (Ақтау), Қазақ бас сәулет-құрылыс академиясының профессоры, сәулет кандидаты А.Р. Нурдубаева «Серікбол Қондыбай: символикалық – қалыптастырудың негізі» (Алматы), әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің оқытушысы, филология ғылымдарының кандидаты Қ.Жаңабаев «Серікбол Қондыбай және қазіргі ғылымның өзекті аспектілері» (Алматы), зерттеуші С.Қондыбай мұрасы, оқытушы М.М. Ақмырзаев «Каспий-Арал аймағы киелі ескерткіштерін зерттеу, сақтау және насихаттаудың түйінді мәселелері» (Ақтау) және т.б.

Конференцияда ғалым-этнограф, мифолог және этнолингвист С.Қондыбайдың үлкен әпкесі Балсұлу Қондыбай қорытынды сөз сөйледі. Өз сөзінде ол институт пен мемориалдық музейінің басшылығы мен ұжымына дөңгелек үстелді сәтті өткізгені үшін алғысын білдіріп, конференция мерейтойлық датасына арналған ғалым өмірінің аз ғана белгілі беттері туралы айтты.

Республикалық дөңгелек үстел қорытындысы бойынша қабылданған қарарда институт ұрпақтарының жадында тамаша ғалымның есімін мәңгі есте қалдыру мақсатында іске асыруға ниеттеніп отырған міндеттер көрсетілді. Олардың кейбірін атап өтсек:

– ҚР Президенті Әкімшілігіне С.А. Қондыбайға «Халық қаһарманы» («Народный Герой») атағын беру туралы өтініш білдірсін;

– жас ұрпақ арасында қазақ мифологиясын насихаттау мақсатында ҚР Білім және ғылым министрлігіне С. Қондыбай еңбектерінде Орта және жоғары оқу орындарында қазақ мифологиясы бойынша жеке тақырыптар, арнайы курстар енгізу ұсынылсын;

– ғалым С. Қондыбайдың туғанына 55 жыл толуына орай 2023 жылы Ақтау қаласында мемориалдық музеймен бірлесіп Халықаралық конференция өткізу;

– негізі С. Қондыбайдың еңбектерінде қаланған этнология, мифология, лингвистика, семиотика, кеңістік антропологиясы бойынша пәнаралық зерттеулерді күшейту;

– қазақ мифологиясы, Қондыбайтану және т.б. мәселелер бойынша альманах-журналын шығаруға қатысу.