Руководитель проекта: Курманалина Н.Н.

ИРН: АР08052271

ЖТН AP08052271 «Қазақ хандарының, сұлтандарының және батырларының өмірі мен қызметінің беймәлім қырлары туралы құпиясыздандырылған Ресей мұрағаттары (18 – 19 ғасырдың бірінші жартысы)» 2020-2022 жж.

Зерттеу тобының  мүшелері

Курманалина Нургуль Нурсултановна – жоба жетекшісі, PhD, Researcher ID K-2214-2013, ORCID 0000-0001-7165-9935

Апендиев Тимур Акимханович  – PhD, ORCID 0000-0002-4279-3921

Рыскулов Тимур Азизбекович – т.ғ.к.

Бейсембаева Акмарал – PhD докторант, ORCID 0000-0002-3599-9091 https://orcid.org/my-orcid?orcid=0000-0002-3599-9091, Researcher ID https://publons.com/researcher/3715708/akmaral-beisembayeva/

Қуанбай Олжас Бекенұлы – PhD докторант

Куникеев Аман Даулетович – магистр

Тылахметова Анар Советхановна – тарихшы

Өзекітілігі. Бүгінгі таңда Ресей мұрағаттарының соңғы кездері құпиясыздандырылған қорларынан алынған жаңа тарихи құжаттарды жинақтау мен талдау негізінде 18-19 ғасырлардағы Қазақстан тарихының белгісіз қырларын зерттеу қажеттілігі туындап отыр. Атап айтқанда, қазақ даласының бірқатар көрнекті саяси және мемлекеттік қайраткерлерінің Ресей билігімен ресми хат алмасқан құжаттары. Жоба тақырыбы бойынша алынған ғылыми нәтижелер бірқатар көрнекті қазақ мемлекет қайраткерлерінің: Абылай, Нұрәлі, Әбілфейиз, Уәли, Сұлтанмамет, Құдайменді, Құлсары, Арынғазы, Кенесары және т.б. басқалардың өмірі мен шығармашылығының бұрын-соңды белгісіз беттерін ашуға мүмкіндік береді. Алынған жаңа құжаттар Ресей отарлауының басында және оның кейінгі кезеңдерінде қазақ даласында болған тарихи үдерістерді қарастыруға мүмкіндік береді.

Мақсаты. Ресей мұрағаттарының құжаттары негізінде жаңа тарих дәуіріндегі көрнекті қазақ мемлекет және әскери қайраткерлерінің өмірі мен қызметінің белгісіз эпизодтарын ашу.

2020 ж. күтілетін нәтижелер

• Монографияның құрылымы жасалып, көлемі айқындалады (тарау, бөлім саны; олардың атаулары)
• Жұмыс тобының арасында тапсырмалар өзара бөлінеді.
• Осы жобаның талаптарына сай келетін, «Архив-2025» бағдарламасы бойынша ресей архивтерінде анықталған төңкеріске дейінгі кезеңдегі архив материалдарына шолу жасалады.
• Архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізіледі.
• Рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы БҒСҚК ұсынған отандық басылымда 1 (бір) мақала жариялау.
• Алынған архив құжаттары мен материалдарын талдау және қорыту бойынша жұмыстар жүргізіледі, алынған құжаттарды тиімді қолдану үшін тақырыптық каталог құрастырылады.
• Қазақстан, ТМД, шет елдердің басылымдарында: рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы БҒСҚК ұсынған отандық басылымда 3 мақала, шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ) 1 мақала жарияланады.

2020 ж. қол жеткізілген нәтижелер

• Монографияның құрылымы жасалды, көлемі айқындалды (тарау, бөлім саны; олардың атаулары)
• Жұмыс тобының арасында тапсырмалар өзара бөлінді.
• Осы жобаның талаптарына сай келетін, «Архив-2025» бағдарламасы бойынша ресей архивтерінде анықталған төңкеріске дейінгі кезеңдегі архив материалдарына шолу жасалды.
• Архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізілді.
• Рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы (БҒСҚК ұсынған) отандық басылымда 1 (бір) мақала жарияланды.
• Алынған архив құжаттары мен материалдарын талдау және қорыту бойынша жұмыстар жүргізілді, алынған құжаттарды тиімді қолдану үшін тақырыптық каталог құрастырылды.
• Қазақстан, ТМД, шет елдердің басылымдарында: рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы (БҒСҚК ұсынған) отандық басылымда 3 мақала, шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ) 1 мақала жарияланды.

Жоба бойынша жарияланымдар  (2020 ж.)

Scopus  мәліметтер базасындағы шетелдік ғылыми басылымда:

1 Апендиев Т.Т. Роль российских исследователей в научном изучении Казахстана во второй половине XVIII-XIX вв. (на основе историографического обзора и архивных источников) // Электронный научно-образовательный журнал «История» – 2020. – Выпуск 5 (91). –  Том 11. – URL: https://history.jes.su/s207987840010269-4-1/ (бірл. авт. Кабульдинов З.Е., Козыбаева М.М.)

Web of Science мәліметтер базасындағы шетелдік ғылыми басылымда:

1 Әпендиев Т.Ә. Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс // News of the National of Sciences of the Republic of Kazakhstan. Series of social and human sciences – 2020. – Vol. 3. – № 331 (5). – P. 5-15.

Нөлдік емес импакт-факторлы шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ):

1 Рыскулов Т.А. Обучение детей казахской степной знати в Омском и Оренбургском военных училищах в XIX веке // Вестник Кыргызского Национального университета им Ж. Баласагына. – 2020. –  № 3.  – С. 54-58.

Рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы (БҒСҚК ұсынған) отандық басылымда:

1 Абдукадыров М. Қазақ қоғамында батырлар институты және Осман империясында янычарлар әскери жүйесінің қызметі (15-18 ғғ.) // Электронный научный журнал «edu.e-history.kz». – 2020. – № 4 (24). – URL: https://edu.e-history.kz/ru/publications/view/1577 (бірл.авт. Ақынова А.)

2 Сатов Е.Ж., Апендиев Т.А. Кенесары ханның ұлт тәуелсіздігі жолындағы әрекетіне қатысты бірқатар материалдар (1820-1840 жж.) // Вестник НАН РК. – 2020. – Vol. 3. – № 388. – Б. 348-354.

3 Тылахметова А.С. Ресей архив деректеріндегі Абылай ханның ішкі жəне сыртқы саясатының кейбір қырлары (1748–1772 жж.) // Электронный научный журнал «edu.e-history.kz». – 2020. – № 3 (23).  – URL: https://edu.e-history.kz/ru/publications/view/1522

Конференция жинағында:

1 Шотанова Г.А. Военно-политические аспекты истории казахского народа: специфика на примере национально–освободительных восстаний казахов // Актуальные проблемы исторических исследований. Взгляд ученых. – 2020: Материалы Первой международной научной конференции. – Бухара, БухГМИ, 2020. – С. 30-52. (соавтор – Ужкенов Е.М).

Шетелдік ғылыми журналда:

2 Beisembayeva A.R. About the Specific Features of the Kazakh-Russian Trade and Economic Relations in the XIX century // Евразийский союз ученых.  – 2020. – № 8-4 (77). – С. 7-11. (DOI: 10.31618/ESU.2413-9335.2020.4.77)https://www.elibrary.ru/item.asp?id=44250348

2021 ж. күтілетін нәтижелер

• Ресей архивтеріндегі (Орынбор, Санкт-Петербург, Мәскеу) төңкеріске дейінгі кезең қорлары мен істеріне осы Жобаның талаптарына сай келетін құжаттарды анықтау мақсатында шолу жасалады, архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізіледі.
• Алынған архив құжаттары мен материалдарын талдау және қорыту бойынша жұмыстар жүргізіледі, архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізіледі.
• Қазақстан, ТМД, шет елдердің басылымдарында: рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы БҒСҚК ұсынған отандық басылымда 2 мақала, шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ) 2 мақала жарияланады.

2021 ж. қол жеткізілген нәтижелер

• Ресей архивтеріндегі (Орынбор, Санкт-Петербург, Мәскеу) төңкеріске дейінгі кезең қорлары мен істеріне осы Жобаның талаптарына сай келетін құжаттарды анықтау мақсатында шолу жасалды, архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізілді.
• Алынған архив құжаттары мен материалдарын талдау және қорыту бойынша жұмыстар жүргізілді, архив құжаттары мен материалдарын Жобаны жүзеге асыруға жеткілікті көлемде (монография мен құжаттар жинағын даярлау үшін) жинақтау жұмысы жүргізілді.
• Қазақстан, ТМД, шет елдердің басылымдарында: рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы БҒСҚК ұсынған отандық басылымда 2 мақала, шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ) 2 мақала жарияланды.

Жоба бойынша жарияланымдар  (2021 ж.)

Нөлдік емес импакт-факторлы шетелдік рецензияланатын басылымда РҒДИ (РИНЦ):

1. Құрманалина Н.Н. К. Қасымов төңкеріске дейінгі орыс тарихнамасында // Актуальные научные исследования в современном мире. – 2021. – №9(77). – Ч. 2. – Б. 13-18. ISSN 2524-0986
2.  Бейсембаева А.Р. Ранние упоминания в источниках Уали бахадур султана – казахского правителя XVIII века // Тенденции развития науки и образования. – 2021. – №76. – Ч. 3. – С.130-133. DOI: 10.18411/lj-08-2021-109

• Рыскулов Т.А. Эволюция института султанов в истории Казахстана нового времени // Вестник Кыргызского Национального университета им. Ж. Баласагына. – 2021. – № 2. – С. 100-107. ISSN онлайновой версии 1694-8025

Рецензияланатын нөлдік емес импакт-факторлы (БҒСҚК ұсынған) отандық басылымда:

• Beisembayeva A.R. The reasons for the weakening of the institution of the Khan’s power in the Kazakh Steppe in the context of the regional policy of the Russian Empire at the end of the 18th century and the beginning of the 19th century // Вестник КарГУ. Серия «История. Философия». – 2021. – №1 (101). – Р. 48-57. ISSN: 2518-7236eISSN: 2663-5100
• Тылахметова А.С. XVIII ғасырдың екінші жартысындағы қазақ сұлтандарының қоғамдағы қызметі (ресейлік жаңа мұрағат деректері негізінде) // Отан тарихы. – 2021. – №3(95). – Б. 50-58. DOI51943/1814-6961_2021_3_50 (бірл. авт. Қабылдинов З.Е., Тілеубаев Ш.Б., Әбсадық А.А.)
• Kuanbay O. The Colonial Policy of the Russian Empire in relation to the Kazakhs of the West Siberian Governorship in archival documents (II half of XIX c.) // Отан тарихы. – 2021. – №3(95). – Р. 67-74. DOI 10.51943/1814-6961_2021_3_67
• Бейсембаева А.Р. Предпосылки, причины и ход выбора в ханское достоинство Султана Уали // Вестник КазНУ (серия историческая). – 2021. – №1 (100). – С. 48-57. ISSN 1563-0269, еISSN 2617-8893(бірл. авт. Кабульдинов З.Е.)

Web of Science мәліметтер базасындағы шетелдік ғылыми басылымда:

• Әпендиев Т.Ә. Кенесары Қасымұлының ұлт-азаттық көтерілісі бойынша жаңа деректер // News of the National of Sciences of the Republic of Kazakhstan. – – № 6. (в печати)

Отандық ғылыми журналда:

• ХІХ ғасырдағы Сыр өңіріндегі Жaнқoжa Нұрмұхaмeдұлы және Eceт Көтiбaрұлы бастаған көтeрiлicтeр // Түркістан хабаршысы. – №2 (4). – 2021. – Б. 3-22.

БАҚ:

1. Құрманалина Н.Н. Орынбор қаласына ғылыми іссапар // Официальный сайт ИИЭ им. Ч.Ч. Валиханова. 10.08.2021. URL: https://iie.kz/?p=12944
2. Күникеев А.Д. Санкт-Петербург қаласындағы ғылыми іссапар // Официальный сайт ИИЭ им. Ч.Ч. Валиханова. 10.09.2021. URL: https://iie.kz/?p=13031

12 Құрманалина Н.Н. Мәскеу қаласына ғылыми іссапар // Официальный сайт ИИЭ им. Ч.Ч. Валиханова. 19.09.2021. URL: https://iie.kz/?p=13024