2022 жылғы 18-15 мамыр аралығында «Қазақстандағы мұсылман және православ миссионерлері: қызметі және нәтижелері (XIX ғасырдың II жартысы – XX ғасырдың басы)» жобасы бойынша Институттың бас ғылыми қызметкерлері З.Т. Садвокасова мен О.Х. Мұхатованың Қазан қаласына іссапары өтті.
18 күндік мерзім ішінде қызметкерлер жоба бойынша жаңа құжаттық материалдарды анықтау бойынша жұмыс жүргізді.
I. Қазан Діни академиясының, Қазан Діни консисториясының, Қазан Уақытша Баспа істері комитетінің, Қазан ерлер мұғалімдер гимназиясының және басқа да қорлар зерттелді. Жоба тақырыбы бойынша құжаттар табылды. Мысалы:
Қор 10, тіз. 3, іс. 8. «Көне дәстүршілерге қарсы православ сенімін ұстану» қолжазбасы туралы.
Қор 2278, тіз. 1, іс. 47. «Мұсылмандарға және пұтқа табынушыларға қарсы епархиалды миссионерлер қажет пе?»
Қор 2278, тіз. 1, іс. 17. Ресейдің шығысындағы миссионерлік қызмет тарихы, соның ішінде Орынбор өлкесі.
Қор 2278, тіз. 1, іс. 18. Ислам және христиандық.
Қор 10, тіз. 1, іс. 13. Тобольскінің алғашқы иерархтары Сібір шіркеуін ұйымдастырушы және Христостың сенімін тарату жөніндегі қызметі.
Қор 10, тіз. 1, іс. 12. 1. Екатерина II тұсындағы христиандық миссиялардың тарихы.
- Орыс шіркеуінің дін қызметкерлерінің дінсіздерге христиандық уағыз туралы ойлары.
Қор 93, тіз. 1, іс. 151. Семиречен облысындағы шоқындырылған жергілікті халықтан шәкіртақы алған семинарияға қабылдау туралы.
II. Лобачевский атындағы КФУ ғылыми кітапханасында сирек кездесетін кітаптар зерттелді, сандық көшірмелер жасау үшін тапсырыс берілді. Тапсырыс кітапхана сайтында оцифрланғаннан кейін жарияланатын болады. Кейбір басылымдар Институтқа жеткізілді. Олардың арасында:
- Остроумов Н.П. Қытайлық эмигранттар Семиречен облысында Түркістан өлкесінде және олардың арасында православиелік христиандықтың таралуы. – Қазан, 1879. – 116 бет.
- Филарет. Миссионерлерге нұсқау. Пекин, 1904. – 18 бет.
- Чичерина С. Шығыс жергілікті халықтарын ағарту жұмыстары қалай басталды. – СПБ, 1907. – Б. 65-92.
- Иеромонах Дионисий. Жаңадан шоқындырылған жергілікті халықтардың сыртқы тұрмысын ұйымдастыру туралы. – Қазан, 1902. – 21 бет.
- Алтай және киргиз миссиясының миссионерлеріне кеңестер және миссионерлік мектептердің мұғалімдеріне нұсқау. – Бийск, 1887.
- Миссионер күнделігінен (Мұсылмандармен әңгіме) священник С.А. Багин. – Қазан, 1909.
- Православиялық миссионерлік қоғам және оның қызметін дұрыс дамыту туралы бірнеше сөз. – М., 1885.
- Греховодов М.Н. Петропавл уезіндегі киргиз тұрғындары арасындағы халықтық білім беру. – Қазан, 1913.
III. Татарстан Ұлттық кітапханасында монографияның историографиялық шолулар бөлімінде қосу үшін қазіргі заманғы басылымдарға ерекше назар аударылды. Бұл жұмыстар:
- Шакурова К.Р. Ваисовское қозғалысы Ресейде 1860-1930 жылдары. Кандидаттық диссертация. – Қазан, 2011.
- Усманова Д. Мұсылмандық «сектанство» Ресей империясында: «Ваисовский Құдай полкы» – мұсылмандар 1862-1916. – Қазан, 2009. – 568 бет.
Нәтижесінде 1000-нан астам беттен тұратын материалдар жеткізілді.
IV. Муниципалдық және Мемлекеттік архивтердің директорларымен кездесулер өтті. Институт қызметкерлерінің кітаптары сыйға берілді.
V. Казан Федералды университетінің Жоғары тарихи ғылымдар және дүниежүзілік мәдени мұра мектебінің деканы Айрат Габитович Ситдиковпен, ғылыми жұмыстар жөніндегі орынбасары Рафаэль Миргасимович Валеевпен біздің Институтпен ынтымақтастық меморандумын жасасу мүмкіндігі талқыланды. Институт қызметкерлері шығарған кітаптар тапсырылды.
VI. Марджани атындағы институтпен тарих және этнология институты арасында меморандум жасасу мәселелері бойынша кездесу өтті. Тарих ғылымының өзекті мәселелері талқыланып, ғылыми басылымдар алмасылды. Меморандум халықаралық байланыстар бөліміне тапсырылды.
Марджани тарих институтының директорымен меморандумға қол қою кезінде