Қазақстан Республикасының ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті

Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты

«Түркі қағанаты тарихының соңғы жаңалықтары мен кейбір мәселелері» ғылыми-практикалық конференциясы


2022 жылғы 26 қазанда Халықаралық Түркі академиясы көрнекті ғалымдар мен белгілі зерттеушілердің қатысуымен «Түркі қағанаты тарихының ең жаңа олжалары мен кейбір мәселелері» тақырыбында халықаралық ғылыми-практикалық конференция өткізді.

Конференцияға Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Өзбекстан, Түркия, Моңғолиядан келген тарихшылар, шығыстанушылар, түркологтар қатысты.

ХҒПК Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитетінің бағдарламалық-нысаналы жобасы бойынша іске асырылатын «Түркі қағанаттары кезеңіндегі Қазақстан тарихы (VI ғ.-1215 ж.)» атты 2 томдық академиялық басылым аясында өткізілді.

Қазақстанның тарих ғылымын дамытудың қазіргі кезеңінде жаңа тұжырымдамалық тәсілдер Дала өркениеті мен Түркі әлемімен ұштасқан инновациялық бағыттармен байланысты. Отырықшы-егіншілік өркениетіне тән тарихи процестің жалпы заңдылықтарымен қатар, Дала өркениеті өзіне тән көшпелі қоғам дамуының өзіндік ерекшелігіне ие. ҚР ҰҒА академигі, 2 томның ғылыми кеңесшісі, т.ғ.д., профессор Б.Е. Көмеков атап өткендей, Дала өркениетінің бірегейлігі бірқатар іргелі ережелерде жатыр. Оларға мыналар жатады: а) дамыған ғасырлар бойы жалғасып келе жатқан мемлекеттілік, оның ішінде түркі кезеңі (VI – XIII ғ. басы); б) түркі дәуіріндегі этникалық процесс түркі тілдес этностар мен қыпшақтардың тайпалық бірлестіктерінің ықпалымен жүріп, соның нәтижесінде қыпшақ халқының қалыптасуы қарқынды жүріп жатты. Қыпшақ хандығының аясында қазақ халқының өзегі қалыптасады; в) малдың жаңа тұқымдары мен түстерін өсіру технологиясымен байланысты мал шаруашылығы қызметі мәдениетінің жоғары дәрежесі (селекция); г) түркі көшпелі қоғамдарына бірнеше шаруашылық және мәдени типтер тән болды: негізгі мал шаруашылығынан егіншілікке, қалалар мен қоныстарға дейін; д) түркі тілінің бірлігі, материалдық және рухани мәдениеттегі, мінсіз адамгершілік және мінез-құлық нормаларындағы тұрақты тәртіп пен түркі дәстүрлерінің ортақтығы.

Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының БҒК, т.ғ.д. Торланбаева К.Ү.