SOVYET KAZAKİSTAN’DAKİ SOSYAL VE ETNİK ÇATIŞMALAR TARİHİ İNCELENİYOR 


Ş.Ş. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü, Kazakistan Halk Asamblesi ile birlikte “Sovyet Kazakistan: sosyal ve etnik çatışmalar tarihinden dersler (1920-1991)” konulu bir bilimsel-pratik konferans düzenledi.

Bilimsel-pratik konferans, Şokan Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü müdürü, tarih bilimleri doktoru, profesör Z.E.Kabyldinov tarafından açıldı ve Astana’dan özel olarak toplantıya gelen Enformasyon ve Toplumsal Kalkınma Bakanlığı’na bağlı devlet kurumu “Kogamdyk Kelisim” müdür yardımcısı A.T. Kemelov tebrik konuşması yaptı. Konferansın moderatörlüğünü Siyasal Bilimler Doktoru Profesör S.M. Borbasov üstlendi.

Sovyet Kazakistan’da yapılan sosyal deneyler, insan hakları ihlalleri, Bolşeviklerin Kazak halkının yaşam tarzını ve geleneklerini dikkate almayan ulusal politikası, farklı milletlerden 1 milyon 207 binden fazla temsilcinin Kazakistan’a sürülmesi farklı halkların ve milliyetlerin, bakir toprakların gelişimi sırasındaki huzursuzluk, bürokrasi ve iktidar yapılarındaki yolsuzluk, Sovyet Kazakistan’da çeşitli sosyal ve etnik çatışmalara neden oldu. Bu tür çatışmalarla ilgili bilgiler Sovyet yetkilileri tarafından gizlendiği için, tarihleri ​​hakkında hala yeterli araştırma yapılmamıştır. Uluslararası barışı ve sosyal uyumu korumaya ve güçlendirmeye çalışan bağımsız Kazakistan için sosyal ve etnik çatışmaların tarihini incelemek ve öğrenmek önemlidir.

Konferansta, 20. yüzyılın 20-30 yıllarında kıtlık ve çeşitli salgın hastalıklardan muzdarip köylülerin Bolşevik politikasına muhalefeti ve 50-60’larında Kuşmurun, Temirtau, Çimkent, Tselinograd’da meydana gelen ayaklanmalar hakkında raporlar sunuldu. Özellikle Ş.Ş. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü’nün baş araştırmacısı, tarih bilimleri adayı K.S. Aldajumanov, “1950’lerde Kazakistan’da sosyal ve etnik çatışmalar” konusunu daha ayrıntılı anlatırken, enstitünün baş araştırmacısı, tarih bilimleri doktoru, profesör G.K. Kokebaeva, “Açık Toplum” arşivinde Sovyet Kazakistan’daki çatışmaların tarihiyle ilgili materyaller hakkında konuştu.

Konferansı özel olarak gelen tarih bilimleri adayı Doç. D.D. Süleymenova raporunu Eylül 1991’deki Ural olayına dayandırırken, Ş.Ş.Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü PhD doktoru E.I. Stamşalov’un konuşması 1967 Çimkent ayaklanmasının tarihine ayrılmıştı. Astana devlet arşivi daire başkanı G. T. Isahan, Tselinograd’daki olayların tarihine odaklandı. Tarih Bilimleri Adayı Ş.Ş.Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü baş araştırmacısı M.Ş. Kalıbekova, Kostanay bölgesinin Kuşmurun istasyonunda yaşanan olayı analiz etti ve anlattı. Ayrıca sunum yapanlar, Sovyet döneminde Kazakistan’daki sosyal ve etnik gruplar arası çatışmaların tarihini inceleme metodolojisini, ayaklanmaların Sovyet yetkilileri tarafından değerlendirilmesini, tarihi olayların halkın hafızasındaki imajı ve tarih yazımını tartıştılar. Bilimsel toplantının sonunda konuşmacılara sorular soruldu ve katılımcılarla fikir alışverişinde bulunuldu.

Konferans, AP09259347 projesinin uygulanması kapsamında Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve Yüksek Öğretim Bakanı, Bilim Komitesi’nin mali desteğiyle gerçekleştirildi.