2025 жылдың 25 сәуірінде Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінде көрнекті қазақстандық тарихшы-ғалым Ирина Ерофееваның жарқын естелігіне арналған маңызды халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті.Конференцияға көрнекті тарихшылар, мәдениеттанушылар, мемлекет және қоғам қайраткерлері.
Ұлы Даланың тарихи-мәдени мұрасының өзекті мәселелерін, оның бай тәжірибесін, қазіргі проблемалары мен халықаралық деңгейдегі зерттеу перспективаларын талқылау үшін жиналды. Ауқымды конференцияны Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі, Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті «Кетбұқа-Төлегетай» халықаралық қоғамдық қоры және А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасымен тығыз ынтымақтастықта ұйымдастырды. Қатысушылар мен қонақтар үшін Ирина Ерофееваның өмірі мен жемісті ғылыми жолына арналған деректі фильмді көрсетуді қамтыған қанық және мазмұнды бағдарлама дайындалды. Конференция аясында Ұлы Даланың тарихы мен мәдениетіне қатысты кең ауқымды тақырыптарды қамтыған 50-ге жуық терең әрі қызықты баяндама тыңдалған ақпараттық панельдік және секциялық отырыстар өтті.
Конференция жұмысына ШҚО әкімі аппаратының басшысы Ерлан Текешов, ШҚМУ Директорлар кеңесінің төрағасы Амерхан Рақымжанов, сондай-ақ шетелден келген құрметті қонақтар: профессорлар Чжан Цзяньхуа (Қытай), Агнешка Михальска және Лешек Зэкшевский (Польша) қатысты. Қазақстандық ғылыми мектепті Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ профессоры Нәбижан Мұқаметханұлы, Қазақстан-Неміс университетінің профессоры Тамара Волкова, сондай-ақ Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының қызметкерлері А. Уалтаева мен М. Сәтенова сияқты белгілі ғалымдар ұсынды.
Іс-шараның жарқын сәттерінің бірі «Ұлы Дала алтыны» атты көрме болды, онда археологтар Елеке сазы, Шілікті және Берелдің белгілі қорымдарын қазған кезде тапқан бірегей артефактілер ұсынылды. Бұл баға жетпес олжалар біздің алыс ата-бабаларымыздың мәдени және материалдық жетістіктерін көрнекі түрде көрсетті. Әлемдік өркениеттің қалыптасуында маңызды рөл атқарған бірегей құбылыс ретіндегі Ұлы Даланың ұлылығын конференцияға қатысушылар атап өтті. Бұл кең аймақтың тарихын зерттеуде көрнекті ғалым Ирина Викторовна Ерофееваның баға жетпес үлесіне ерекше назар аударылды. Оның Қазақ КСР Ғылым академиясының Тарих, археология және этнография институтында және Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтындағы бай жұмыс тәжірибесіне, сондай-ақ Көшпелілердің мәдени мұрасы проблемалары жөніндегі Қазақ ғылыми-зерттеу институтына басшылық етуіне негізделген терең білімі мен көп жылғы зерттеулері Қазақстанның тарих ғылымында өшпес із қалдырды.
Ирина Викторовнаның ғылыми қызығушылықтарының ауқымы кең болды, ол XVIII ғасырдың екінші жартысы – XIX ғасырдың басынан бастап Қазақстанның саяси және әлеуметтік-экономикалық тарихынан бастап, этнодемографиялық процестерге, атап айтқанда Қазақстандағы неміс этносының тарихына дейінгі мәселелерді қамтыды. Оның «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасына қосқан зор үлесі, оның аясында көп томдық «XVI–XX ғасырлардағы орыс деректеріндегі Қазақстан тарихы» және «XII–XX ғасырлардағы батыс деректеріндегі Қазақстан тарихы» жарық көрді, отандық ғылымның баға жетпес байлығы болып табылады. Оның ғылыми шығармашылығының шыңы қазақ хандарының бірегей хаттар жинағын ұсынған «Қазақ билеуші элитасының эпистолярлық мұрасы» басылымы болды. Конференция Ұлы Даланың тарихи-мәдени мұрасын зерттеудегі өзекті мәселелер бойынша пікір алмасу, талқылау және перспективалық бағыттарды анықтау үшін маңызды алаңға айналды, бұл Ирина Викторовна Ерофееваның ғылыми мұрасының қазіргі тарих ғылымы үшін маңыздылығын растады.
