Қазақстан Республикасының ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті

Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты


Аты-жөні: Абдулина Ақсұнқар Тұрсынқызы
Қызметі, бөлім: этнология және антропология бөлімінің жетекші ғылыми қызметкері Отдела этнологии и антропологии
Ғылыми дәрежесі, атағы: тарих ғылымының кандидаты
Байланыс деректері: e-mail abd_aksunkar@mail.ru

 

 

Өмірбаяны
1968 жылы 11 қарашада Қазақ КСР Талдықорған облысы Талды-Қорған қаласында қызметкерлер отбасында дүниеге келді. 1985 жылы Н. № 70 Алма-Ата. Абдулина А.Т. 1985–1990 жылдары С.М. Кирова атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетінде оқыды, біліктілігі бойынша диплом (үздік дипломмен) – тарихшы, тарих және қоғамтану оқытушысы. 1996 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің күндізгі аспирантурасын бітірді. 1998 жылы Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында 07.00.07 – этнология және археология мамандығы бойынша тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін диссертациясын «Жетісу ауыл-село тұрғындары арасындығы қазіргі кездегі этномәдени процесстер (этносоциологиялық зерттеу материалдары негізінде)» тақырыбында қорғады.
1990–1993 жж. университеттің таралуы бойнша әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ этнография және археология кафедрасында ассистент болып жұмыс істеді. Содан кейін Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінің мәдениеттану пәнінің оқытушысі болды (1996–1997), № 72 орта мектептің тарих пәнінің мұғалімі (1997–1998).
1998–2006 жж Қазақстан Республикасының мемлекеттік мұрағат мекемелерінде жұмыс істеді, онда келесі лауазымдарды атқарды: жоғары санатты мұрағатшы, Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік мұрағатының жеке қорлар бөлімінің бастығы (1998–2003); Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитетінің құжаттама және мұрағат ісі жөніндегі ғылыми-техникалық ақпарат орталығының директоры (2003–2006); «Қазақстан мұрағаттары» ақпараттық және ғылыми-практикалық бюллетенінің бас редакторы орынбасары. Ол «Мәдени мұра» республикалық бағдарламасы бойынша мұрағат құжаттарын іздеу және алу жөніндегі жұмыс тобының мүшесі болды.
Содан кейін ол жоғары білім және ғылым жүйесіндегі тұрақты жұмысқа ауысты: үздіксіз білім беру және қайта даярлау курсының жетекшісі, әдіскер- мұрағатшы, «Сымбат» сән бизнесі академиясының аға оқытушысы (2008–2010); 2010 ж. – әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасының аға оқытушысы, Қазақ еңбек және әлеуметтік қатынастар академиясы (ҚазАТиСО); кафедра меңгерушісі міндетін атқарған (2011), 2013 – осы кафедраның доценті; 2018–2019 жж – Тұран университетінің аймақтану және халықаралық қатынастар кафедрасының доценті.
Сонымен қатар, 2013–2015 жылдары ол Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ұлттық ғылым академиясы Ш.Ш. Уәлиханов Тарих және этнология институтының (бұдан әрі – Институт) этнология және антропология кафедрасында аға ғылыми қызметкер қызметін атқарды, 3 ғылыми жобаларға қатысып, 2013 жылы Қытай диаспорасын зерттеу үшін Қытайдың Шыңжаң Республикасына ғылыми экспедицияға қатысты.
2019 жылы ол қайтадан институттың Этнология және антропология бөлімінде жетекші ғылыми қызметкер ретінде жұмысын бастады. 2 ғылыми жобаны орындауға: өзбекстандағы қазақ диаспорасы бойынша, шетелдік мұрағаттардағы құжаттарды іздеуге және сәйкестендіруге қатысады («Архив-2025»). Ол 2019 жылы жүзеге асырылатын «Ұлы даланың ұлы есімдері» жобасы үшін өзектендіру, ғылыми тұрғыдан таңдау және ақпараттық қамтамасыз ету бойынша талдамалық зерттеу жасау» жобасын Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты 2019 жылы мемлекеттік тапсырма ретінде орындалған (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым комитетімен жасалған келісім негізінде) іске асыру жөніндегі жұмыстың үйлестірушісі болып тағайындалды.
Оның отандық және әлемдік тарихтың, этнологияның, мұрағат ісінің, Қазақстанның көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлерінің өмірі, халықаралық қатынастар мен әлемдік саясаттың 100-ден астам жарияланымдары бар.
Ғылыми-педагогикалық жұмыс өтілі – шамамен 23 жыл.
Ынталандырды: 2003 жылы – Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі архивтер мен құжаттама комитетінің Құрмет грамотасы, 2005 жылы – Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі архивтер мен құжаттама комитетінің алғыс хаты; Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрі Е. Сағадиевтің 2017 жылғы 15 желтоқсандағы қолымен Тәуелсіз Қазақстанның рухани және әлеуметтік дамуына қосқан үлесі үшін Құрмет грамотасы.
Ғылыми қызығушылығы: этнология және этносоциология, Қазақстандағы мұрағат ісінің тарихы, кеңестік кезеңдегі Қазақстан тарихы, оның ішінде жеке тұлғалар, мәдениет, қазіргі әлемдік саясат және халықаралық қатынастар, қазіргі және соңғы уақыттардағы халықаралық қатынастар тарихы, саяси және халықаралық қақтығыстар.
Жарияланымдары: Оның отандық және әлемдік тарихтың, этнологияның, мұрағат ісінің, Қазақстанның көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлерінің өмірі, халықаралық қатынастар мен әлемдік саясаттың 100-ден астам жарияланымдары бар.
Оқу құралдары:
5. История Казахстана в вопросах и ответах: учебно-методическое пособие для студентов высших учебных заведений. – Алматы: NURPRESS, 2016. – 312 с. (18,4 б.п.).
6. История международных отношений в новое время: Сборник типовых тестовых вопросов для студентов специальности 5В020200 «Международные отношения» / Автор-составитель канд. ист. наук А.Т. Абдулина. – Алматы, 2017. – 190 с. (12 б.п.).
7. Курс лекций по истории международных отношений в новейшее время (1917 – начало 2010-х гг.): учебное пособие для студентов высших учебных заведений / А.Т. Абдулина. – Алматы: НурПресс, 2014. – 345 с. (20 б.п.).
8. История международных отношений в новое время (1618–1917 гг.): учебное пособие для студентов высших заведений / А.Т. Абдулина. – Алматы: ТОО «Лантар Трейд», 2019. – 397 с. (25 б.п.).
Мақалалар мен баяндамалар:
11. Казахи Китая: к вопросу о социально-профессиональном составе и семейно-брачных отношениях // Тарих ғылымдарының докторы, профессор М.К. Асылбековтың 85-жылдығына арналған халықаралық ғылыми-теориялық конференция «Қазақстан тарихы ғылымының өзекті мәселелері және даму келешегі» тақырыбында (Алматы қ., 2014 ж. 6 маусымда). – Алматы, 2014. – 436–440-б. (0,31 б.п.).
12. Социальная занятость и проблема социокультурной адаптации сельских мигрантов в городах Казахстана (на примере г. Алматы) // Ресейдің даму және интеграция жүйесіндегі университеттер: Ф.М. Достоевский атындағы Омбы мемлекеттік университетінің 40 жылдығына арналған Бүкілресейлік ғылыми конференция материалдары (Омск қ., 2014 ж. 23–24 қазанда). – Омск: Изд-во Ом.гос.ун-та, 2015. – 24–125-б. (0,2 б.п.)
13. Этносоциокультурные аспекты модернизации личных крестьянских хозяйств в Казахстане в период независимости // «II Арғынбаев оқулары» халықаралық ғылыми конференциясының материалдары (Алматы қ.: ОММ ҚР, 2014 ж. 19 желтоқсанда). – Алматы, 2014. – 112–118-б. (0,5 б.п.)
14. Этносоциальные проблемы межконфессиональных и межэтнических отношений в Казахстане в 2000-е годы // Көрнекті орыс этнологы, антрополог, археолог, проф. С.И. Руденко 130-жылдығына арналған «Этносаралық және этникалық-діни қатынастар: өзара қарым-қатынас мәселелері» Бүкілресейлік (халықаралық қатысуымен) ғылыми-практикалық конференция (Уфа қ., 23 қазанда). – Уфа: БашГУ, 2015. – 206–215-б.
15. К историографии вопроса этносоциологических исследований в Казахстане // ҚазҰУ хабаршысы. – 2015. – 213–217-б. (0,5 б.п.).
16. Основные тенденции этнокультурных и этноязыковых процессов в Казахстане в период независимости // Отан тарихы. – 2016. – № 4. – 132–142-б. (0,8 б.п.).
17. Особенности семьи и брака и этноязыковая ситуация в среде городских казахов в конце 1950–1980-х годов // Электронды ғылыми журнал «edu.e-histoty.kz». – 2018 (0,9 б.п.).
18. Роль этносоциологии в изучении межэтнических отношений в Казахстане // «Ғылыми пікірталас: әлеуметтану, саясаттану, философия, тарих» LIV Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары бойынша мақалалар жинағы. – М.: Интернаука, 2016. – 63–66-б. (0,3 б.п.) (Ресейлік ғылыми дәйексөз индексі).
19. О некоторых аспектах демографических и социальных процессов в среде казахской диаспоры в Узбекистане в свете государственной этнополитики // Ресейдегі ұлттық-мәдени қозғалыстың 30 жылдығына арналған «Еуразиялық кеңістіктегі қазақтар: тарих, мәдениет және әлеуметтік-мәдени процестер» атты II халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарының жинағы (Омск, 2019 г. 9–10 қазанда). – Омск. – 2019. – 5–9-б. (0,44 б.п.).
20. К вопросу о значении Бокей хана в истории казахского народа // Мир Большого Алтая. Т. 5. – 2019. – № 4. – 491–508-б. (Ресейлік ғылыми дәйексөз индексі).