Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты

Аты-жөні: ЖҰМАДІЛ АРМАН ҚАБДЕШҰЛЫ

Қызметі: жетекші ғылыми қызметкер

Ғылыми дәрежесі, атағы: тарих ғылымдарының кандидаты

e-mail: arman66@mail.ru

Өмірбаяны:

1966 27-ақпанда Алматы қаласында туылған. 1983 жылы Алматыдағы С.М. Киров атындағы № 12 қазақ орта мектебін бітірді.

Білімі: жоғары

1983-1990жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарих факультетінің Қазақстан тарихы кафедрасы.

1984-1986 жылы әскери борышын өтеді. 

Ғылыми дәрежесі: 2010 жылы «Евразия көшпелілері әскери ісінің тарихнамасы» тақырыбында кандидаттық диссертацияны сәтті қорғап шықты. Ғылыми жетекшілері: т.ғ.д., проф. Дулатова Д.И. (1937-2004), т.ғ.д., профессор Омарбеков Т.О. (1948-2021).

Кәсіби тәжірибесі:

Еңбек өтілі – 32 жыл.

2020 ж. – бүгінге дейін ҚР ҰҒА Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты Қазақстан және іргелес елдердің ежелгі және орта ғасырлар тарихы бөлімінің меңгерушісі, ЖҒҚ.

2014 ж. қыркүйегі – 2016 ж. маусымы әл-Фараби атындағы тарих, археология және этнология факультетінің деканы.

2010 ж. қыркүйегі – 2014 ж. қыркүйегі әл-Фараби атындағы тарих, археология және этнология факультеті деканының ғылыми-инновациялық қызметі және халықаралық қатынастар жөніндегі орынбасары. 

2005 ж. қыркүйегі – 2010 ж. тамызы  әл-Фараби атындағы тарих, археология және этнология факультеті деканының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары.

1993 ж. қыркүйегі – 2005 ж. қыркүйегі әл-Фараби атындағы тарих, археология және этнология факультеті Қазақстан тарихы кафедрасының аға оқытушысы.

1990 тамызы – 1993 ж. тамызы ҚР ҰҒА Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының аға лаборанты, кіші ғылыми қызметкері.

Біліктілікті арттыру:

2011 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ жоғары оқу орындары оқытушыларының біліктілігін арттыру Институтының «Археология және этнология» мамандығы бойынша 144 сағат көлемінде» толық курсын тыңдап белгіленген оқу және ғылыми жұмыс жоспарын орындады. Куәлік № 2626

Мемлекеттік наградалар мен марапаттар:

ҚазҰУ-дың 75 және 80 жылдығына арналған төсбелгілері. «ІІ-дәрежелі Ұлттық ұланның үздігі» медалі; Үздік жұмысы үшін грамоталармен және мақтау қағаздарымен марапатталды.

Ғылыми бағыты: Қазақстан және дүниежүзі тарихының мәселелері. Тарих пәнін оқыту әдістері. «Рухани жаңғыру және тарихи сананы қалыптастыру» мәселелері. 

Ғылыми жобаларға қатысуы:

2014-2016 ж.«Халық тарих толқынында» мемлекеттік бағдарламасы бойынша «Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерн зерттеу» жөніндегі Республикалық ғылыми-зерттеу орталығының «Орталық Азия көшпенділерінің әскери ісі мен әскери өнері» бөлімінің жетекшісі.

Жарияланымдары: отандық және шетелдік басылымдардағы 50-ден астам ғылыми мақалалар мен еңбектің авторы.

Монографиялар, оқулықтар мен оқу құралдары:

1. Военное дело кочевников Евразии: историографический анализ / Монография. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 272 с. ISBN 978–601–04–0858–6
2. Казахско-джунгарские военно-политические отношения в ХVI – первой трети ХVII вв.: учебное пособие. – Алматы: Қазақ университеті, 2015.
3. Культурные процессы в Казахстане в 1920-30 гг. ХХ в.: учебное пособие. – Алматы, Қазақ университеті. – 2019. – 137 б.

Мақалалар:

1) Көшпелілердің әскери ісіне қатысты далалық құқық нормалар мен әдет-ғұрыпта // Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың 80 жылдығына арналған «Археология және этнологиядағы мәдениеттер сабақтастығы мәселесі» атты «IV Оразбаев оқулары» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 463 б. – 107-122 бб. ISBN 978-601-04-0498-4

2) Становление Российской дореволюционной историографии кочевников Евразии // Материалы республиканской научно-практической конференции «Фарабиевские чтения»: «Актуальны проблемы изучения отечественной истории в рамках программы «Народ в потоке истории». – Алматы 3-4апреля, 2014. – с. 79-83.

3) Бабалар даңқына лайық болайық // Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Ұлытау төріндегі толғаныс»»: Хабар агенттігінде берілген сұхбатын талқылау бойынша конференция материалдары. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 54 б. – 48-50 бб.

4) Роль степной военной школы в мировой истории // Международная научно-практическая конференция «Мировое сообщество и Казахстан в Условиях современной глобализации и интеграции». – Алматы, 20-21 ноября 2014 г.

5) Қазақтардың әскери ісі // Қазақ хандығының құрылуының 550 жылдығына орай ұйымдстырылған «Қазақ хандығы: тарих, теория және бүгінгі күн» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. – Алматы, 5-6 маусым 2015 ж.- 50-55 бб.

6) Қазақстанның ежелгі тайпалары мен қазақ халқының әдет-ғұрып және салт-дәстүрінің өзара сабақтастығы // ҚазҰУ хабаршысы. – 2015, № 3 (78). – 187-191 бб.

7) Современная российская историография о кочевой культуре и военном искусстве номадов Евразии // ҚазҰУ хабаршысы. – 2015, № 4 (79). – С. 26-32.

8) Казахстанская историография конца ХХ-начала ХХI века о кочевой государственности // Материалы международной научно-теоретической конференции: «Теоретико-методологические подходы и проблемы изучения традиционных цивилизаций Центральной Азии». – Алматы, 2015. – 269 с. – С. 68-72.

9) Активизация внешней политики ойратов в Казахстане в 30-90-х годах ХVII века // Материалы Международной научно-теоретической конференции Актуальные проблемы всемирной истории. 19-20 ноября 2015. – Алматы: Қазақ университеті, 2015. – 254 б. – С. 4-7.

10) Қазақтардың әскери ісі мен қару-жарағы // Қазақстанның тарихи-мәдени мұраларыныңөзекті мәселелері: өткені, бүгіні мен болашағы атты тарих ғылымдарының докторы, профессор М.Елеуовтың 70 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. ІІ бөлім.  – Алматы, 2016. – 271 б. – 3-7 бб.

11) Рухани жаңғыру және Отан тарихын оқыту мәселелері // «Қазақ тарихына жаңа көзқарас» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның материалдар жинағы. – Алматы, Қазақ университеті, 2018. – 380 б. – 319-323 бб.

12) Современная история Казахстана в ВУЗ-ах: задачи и методика // Материалы международной научно-теоретической конференции, посвященной 70-летнему юбилею и 50-летию научно-педагогической деятельности доктора исторических наук, профессора К.Т. Жумагулова, «Всемирная история и международные отношения в Евразии в свете современной интеграции и модернизации». – 9 февраля 2018 г. – Алматы: Қазақ университеті, 2018.- 451 с. – С. 273-276.

13) 19-20 дәріс. Этнодемографиялық үдерістер және ұлт аралық келісімнің нығайюы // Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы: дәрістер курсы. – Алматы: Қазақ университеті, 2018. – 324 б. – 214-230 бб. ISBN 978-601-04-3260-4

14) Орбұлақ шайқасы белжайлауда болдыма? – 06.06.2020 https://abai.kz/post/114082 

15) Степная элита: о сакральном происхождении правящих племен, династии и правителей // edu.e-history.kz – №4 (24) 2020