Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты

Жоба атауы: «Қазіргі қазақстандық қоғамдағы тарихи жадтың үрдістері мен өзгерістері (1992-2020 жж.)»

Өтінім берілетін ғылымды дамытудың басым бағытының атауы: 7. Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар саласындағы зерттеулер

Өтінім берілетін мамандандырылған ғылыми бағыттың атауы, зерттеу түрі 7.2. Гуманитарлық ғылымдар саласындағы іргелі, қолданбалы, пәнаралық зерттеулер: 7.2.2. Жаңа гуманитарлық білім. Гуманитарлық ғылымдар саласындағы синергетикалық зерттеулер

Жобаның басталуы мен аяқталуының болжамды күні, оның ұзақтығы: 1 сәуір 2021 – 31 желтоқсан 2023; 36 ай.

Өзектілігі. Қазақстанда миссионерлік қызметті, әсіресе діни-қоғамдық ағымдарды: мұсылмандық Нақшбанди ордендерін, Уайс қозғалысын, т.б. көрсетуге арналған іргелі еңбектер жоқ. Дәстүрлі исламға еш қатысы жоқ діни ілімдерді тарату жөніндегі іс-шаралар мүлде зерттелмеген. Мысалы, 1870 жылы Қазақстан жерінде жаңа мұсылмандық ілімді тарату жұмыстары жүргізілді, оның мағынасы болашақ о дүниеде жанды сақтау үшін өз мүлкін садақаға беру.

Жобаның мақсаты қазіргі қазақстандық қоғамдағы ұжымдық тарихи жадтың үрдістері мен өзгерістері (1992-2020 жж.).

Зерттеудің күтілетін нәтижелері жарияланымдар болып табылады:

1.Social Science Citation Index, Arts and Humanities Citation Index және (немесе) Russian Science Citation Index, Web of Science базаларында индекстелетін және (немесе) Scopus базасында CiteScore бойынша кемінде 35 (отыз бес) процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымда 2 мақала, сондай-ақ БҒССҚК ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымдарда кемінде 6 (алты) мақала және (немесе) шолу жариялау;

2. Қазақстандық және шетелдік ғалымдарды тарта отырып «Қазіргі заманғы қазақстандық социумдағы ұжымдық тарихи жадтың үрдістері мен трансформациялары (1992-2020 жж.)» тақырыбында ғылыми вебинарлар сериясын және мамандандырылған халықаралық конференция (кейіннен интернет кеңістікте бейнежазбаларды жариялай отырып) өткізу;

3. Әл-Фараби-Абай білім мәдениетін қолдау үшін университеттердің Еуразиялық желісі арналарының көмегімен студенттер мен мектеп аудиториялары арасында тарихи білімді танымал ету мақсатында ашық дәрістер сериясын (мүмкін, онлайн режимінде) өткізу.

4. Жұмыс нәтижелерін әлеуетті пайдаланушылар арасында тарату: ғылыми зерттеу нәтижелерін академиялық ортада да, нәтижелері жарияланатын электрондық сайттардың және басқа да интернет-ресурстардың көмегімен қалың жұртшылық арасында да танымал ету

Қол жеткізілген нәтижелер Күнтізбелік жоспарға сәйкес Қазақстан социумының Тарихи жадындағы нарративтер базасын одан әрі құру мақсатында материалдар жинау басталды. Атап айтқанда, қазақстандық медиасфераның цифрлық кеңістігінде (интернет, ТВ-хабарлар және т.б.) біз виктимизациялайтын және глорификациялайтын ниеттерді қамтитын тарихи нарративтерді талдаймыз. Студенттер мен оқытушылар аудиториясы арасында тарихи әңгімелер мен риториканың арақатынасын анықтау үшін сауалнама дайындалды. Жоғарыда аталған жұмыстарды жүргізу барысында Қазақстанның көпшілік және академиялық дискурстарындағы тарихи жадыны баяндау типологиясы анықталады.

Әлеуметтік сауалнама жүргізілді. Біз дайындаған сауалнама 15 сұрақтан тұрды, олар Қазақстан тарихнамасының негізгі мифологемаларын, сондай-ақ көмескі тарихи бейнелерді құрастыру үшін әлеуетті бейімделетін нарратив элементтерін көрсетті. Сауалнама нәтижелері бізге келесі бағыттарды жақсы дамытуға мүмкіндік береді:

Зерттеу тобының мүшелері:

Әбілқожин Жұлдызбек Бекмұхаммедұлы – т.ғ.д., профессор. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының БҒҚ.. Қазақстанның қазіргі заман тарихы, оның ішінде кеңестік кезең саласындағы маман. Кітаптар мен ғылыми мақалалардың, соның ішінде шетелде жарияланған мақалалардың авторы. 12 монографиялық зерттеудің авторы (бір бөлігі бірлескен авторлықта.) және 150-ден астам ғылыми мақалалар, соның ішінде халықаралық журналдарда (Жапония, Италия, Франция, Германия, Швеция, АҚШ, Түркия, Ресей және т.б.) жарияланған. Қазақстан тарихы, Орталық Азия және посткеңестік кеңістіктегі тарихи жады саласындағы маман ХХ – XXI ғғ. басы жобаны басқару, құжаттаманың жүргізілуін бақылау, зерттеу тобының міндеттерін қою, нәтижелерді жинақтау, рейтингтік журналдарда және БҒССҚК журналдарында мақалаларды дайындау және жариялау

Акулов Михаил – PhD-доктор, Назарбаев Университетінің ассистент-профессоры. 2013 жылы Гарвард университетінде докторлық диссертациясын қорғады. Сол жылы  Алматы қаласына оралып, Қазақ-Британ техникалық университетінде оқытушылық, ғылыми және әкімшілік қызметке қабылданды. Тарих және әлеуметтік ғылымдар кафедрасының меңгерушісі, содан кейін жалпы білім беру факультетінің деканы ретінде жұмыс істей отырып, ол ең алдымен гуманитарлық ғылымдардың оқу бағдарламасын қазіргі заманғы негізгі тәжірибелермен үйлестіруге баса назар аударды. 2018 жылдың күзінен бастап Назарбаев университетінде Тарих, Философия және дінтану кафедрасында жұмыс істеп, Еуразияның кешенді тарихынан сабақ береді.

Көбеев Рүстем Жаулыбайұлы – Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ғылыми қызметкері, PhD докторант.. Ғылыми қызығушылықтар саласы-шетелдік тарихнама (бірегейлік, ұлттық сана, дәстүрлілік, дәстүрлі қоғамдарды жаңғырту мәселелері, Тарихи психология). Scopus және БҒССҚК дерекқорына енгізілген журналдарда жарияланымдары бар.

Бұрханов Бимурад Бадритдинұлы – Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ғылыми қызметкері, тарих магистрі.. ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың ауызша тарихы, күнделікті өмірі саласындағы маман. Отандық және шетелдік мұрағаттарда жұмыс тәжірибесі бар, бірнеше жинақ құрастырушы. Ұжымдық есте сақтау мәселелерін зерттеумен, естеліктерді жинау бойынша далалық зерттеулер жүргізумен, оларды өңдеумен және базаны құрастырумен айналысады. 10-ға жуық ғылыми мақаланың авторы, оның ішінде РҒДИ-да жарияланымы бар. Бірқатар ғылыми жобаларды жүзеге асыруға қатысты

Крупко Игорь Владимирович – Абай атындағы ҚазҰПУ Тарих және құқық институтының 2 курс докторанты.. Тақырып бойынша Scopus, БҒССҚК және РҒДИ журналдарында жарияланымдар бар. Негізгі когнитивтік мақсат-әлемдік тарих ғылымының жаңа пәнаралық теориялық-тұжырымдамалық модельдерін Қазақстанның тарих ғылымына интеграциялау.