Институт истории и этнологии имени Ч. Ч. Валиханова

ФИО: БОРБАСОВ САЙЫН МОЛДАГАЛИЕВИЧ

Должность: Советник директора Института истории и этнологии им.Ч. Ч. Валиханова КН МОН РК.

Ученая степень, звание: кандидат исторических наук, доктор политических наук, профессор.

Контактные данные: e-mail: Borbasov54@mаil.ru.

Биография

Родился 3 марта 1954 года в селе Мынбулак Аягозского района Восточно-Казахстанской области.

Образование:высшее.

1961-1971 жж. Обучался в Мынбулакской средней школе.

1971-1976 жж. Учился на историческом факультете Казахского государственного университета имени С.М. Кирова.

Борбасов С.М. окончил аспирантуру, в 1983 году защитил диссертацию на соискание ученой степени кандидата исторических наук. В 1999 году защитил докторскую диссертацию на тему «Национальные процессы и национальная политика в Посттоталитарном Казахстане».

Опыт работы:

1976-2000 гг. – работал в Семипалатинском педагогическом институте на преподавательской, старшей преподавательской, доцентской должностях.

1985-1996 гг. – более 11 лет был заведующим кафедрой общественных дисциплин. После преобразования пединститута в университет в 1997-2000 годах был деканом гуманитарного факультета Семипалатинского государственного университета.

2001-2007 гг. – работал в КазНПУ имени Абая.

2007-2012 гг. – работал в Казахском национальном аграрном университете.

2012-2017 гг. – работал в Институте социально-гуманитарного образования и воспитания им. О. Сулейменова от заведующего кафедрой «Общественные науки» до директора.

2017-2018 гг. – перешел в КазНПУ имени Абая, став руководителем проектного офиса.

2018 г. – работает в Институте истории и этнологии им.Ч. Ч. Валиханова КН МОН РК В настоящее время советник директора.

Государственные награды:

«Передовой работник народного просвещения Казахской ССР»  (1991 г.);

«Почетный работник образования Республики Казахстан» (2003 г.);

«За заслуги в развитии науки Республики Казахстан» (2008 г.);

«Благодарность Президента Республики Казахстан» (2011 г.);

«20 лет независимости Республики Казахстан» (2011 г.).

Научные интересы: научные труды касаются истории, современной политической власти, этнополитики, конфликтологии, международных отношений и мировой политики. Значение обновления политической мысли в познании и модернизации политической реальности в обществе является основным стержнем исследований ученого. Имеет опыт реализации проекта: руководитель 6-го тома проекта програмно-целевого финансирования «Разработка академического издания «История Казахстана с древнейших времен до наших дней» в семи томах». 

Возведен в ранг общественного деятеля, активно участвует в общественно-политической работе городского и республиканского масштаба. Несколько лет был членом ономастической комиссии администрации города Алматы. Постоянно выполняет поручения отдела внутренних дел администрации города. Ведет большую работу по пропаганде Послания Президента народу Казахстана, организации телепередач, радиопередач, касающихся общественно-политической жизни. 

Публикации: опубликовано 4 монографических исследования, 3 учебных пособия, более 200 статей.  

В монографии «Национальные процессы и национальная политика в Казахстане», опубликованной в 1995 году, ученый впервые в политической науке Казахстана, анализируя причины кризиса советской эпохи, показывает его пагубное влияние на национальное развитие страны. 

В 1999 году в докторской диссертации на тему «Посттоталитарлық Қазақстандағы ұлттық процестер және ұлт саясаты» автор, анализируя пути укрепления политической, экономической, экологической безопасности страны, дал оценку месту и роли этих факторов в совершенствовании этнических отношений. В исследовании указываются конкретные пути усиления использования государственного языка в общественных отношениях.

Борбасов С. М. в монографии «Тәуелсіздік танымы», опубликованной в 2000 году, исследует вопросы совершенствования системы власти в Казахстане, основных ценностей, реализуемых в ходе развития страны. В учебном пособии «Қазіргі саяси процестер», опубликованном в 2011 году, автор отмечает, мнения и мысли автора в его работах, посвященных основным источникам современных мировых противоречий, урокам Ирака, Афганистана и природе современного терроризма, имеют свое место в развитии политической науки и политического сознания. В Национальную энциклопедию Казахстана вошло более 100 статей ученого. О развитии демократических процессов в Казахстане, о месте и роли Казахстана в мировых отношениях, о совершенствовании системы власти, основных ценностях, реализуемых в ходе развития страны, автор писал в монографии «Қазіргі жаһандық үрдістер тарихы және әлемдік саясат», опубликованной в 2019 году.

Сведения об основных публикациях БорбасоваС.М.:

1. Борбасов С.М. Саясат табиғаты. // Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Исторические и социально-политические поездки. 2017. №2. С. 100-104.  (БҒССҚК).
2. Борбасов С.М. Қазіргі жаһандық үрдістер тарихы және әлемдік саясат. – Монография. Алматы: Айтұмар, 2019. – 232 б.
3. Борбасов С.М., Тоқтабай А.У., Шакенұлы Ж. Қожаберген батыр Жәнібекұлы. – Монография. Алматы: Palitra Press, 2020. – 428 б.
4. Борбасов С.М. Қазақ ұлттық этнографиялық келбетінің айнасы. «Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі». 5 томдық энциклопедия. Сын-пікір // «edu.e-history.kz» халықаралық электрондық ғылыми журналы. 2020. №1 (сәуір-маусым).
5. Борбасов С.М.,  Жунусова Б.Н.  Қазақстан Республикасының сыртқы саясаттағы  басымдықтары: қазіргі жағдайы және негізгі мәселелері // «Отан тарихы» ғылыми журналы. 2021. №4. 191-203 б. (БҒССҚК).
6. Борбасов С.М. Духовное наследие лидеров партии «Алаш» в контексте формирования идеи казахской государственности // «edu.e-history.kz» халықаралық электрондық ғылыми журналы. 2020. №2 (июль-сентябрь). (БҒССҚК).
7. Борбасов С.М. Оспан Ісләмұлы. Өмірі мен күрес жолы. – Алматы: ЖШС «Литер-М» баспасы, 2022. – 379 б.

Список опубликованных работ за 2018–2021 гг.:

1.АҚШ – еліміздің  стратегиялық серіктесі // Егемен Қазақстан. 4 қаңтар, 2018  ж.

2.Ауғанстанға тыныштық керек // Егемен Қазақстан. 29 қаңтар, 2018 ж.

3.Транзитті әлеуетті тиімді пайдалану қажет// Егемен Қазақстан. 7 наурыз, 2018 ж.

4.Долгорочный проект // Вечерняя Алматы. 12 апреля, 2018 г.

5.Жалпыадамзаттық құндылықтар әлемі//Егемен Қазақстан. 4 маусым, 2018 ж.

6.Рухани жаңғыру – зәрулік // Актуальные вопросы развития методики преподавания истории и гуманитарных дисциплин на современном этапе развития казахстанского образование: Материалы республиканской научно-практической конференции. 10 апреля 2018 г. Алматы: Каз НПУ. 2018.-с.4-5.

7.Личность Темирбека Жургенова в истории и культуре Казахстна // Модернизация образования,культуры и искусства Казахстана и Центральной Азии,как  уникальный опыт трансформации национального сознания, посвященный 120 летию Т.К.Жургенова. Алматы, 1-2 ноября 2018 г. с.18-19.

8.Саясат феномен // Айқап.№1. 2018.15-20 б. 

9.Астана – халықаралық келісімдер алаңы // «Астана, Президент, Тәуелсіздік» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. Түркістан,2018.68-74 беттер.

10.Қазақстан Елбасы арқылы әлемге танылды //Айқын. 1 желтоқсан, 2018 ж.

11.Президенттік биліктің тиімділігі //Алматы ақшамы 20 қараша, 2018 ж.

12.Халықаралық бедел және сыртқы саясат //Егемен Қазақстан. 5 қараша2018 ж.

13.Қазақ  ұлтына мәдени жаңару алып келді // Алматы ақшамы.8 желтоқсан, 2018 ж. 5 б.

14.Бес  милиллиондай адамның өмірін құтқарып қалды (Ангела Меркель туралы)  //Аңыз адам. № 16. 2018. 25 б.

15.Қазақстан стратегиялық ойыншыға айналуы керек // Заң.14 желтоқсан.2018.

16.1986 жылғы Алматыдағы Желтоқсан көтерілісінің Семейдегі жаңғырығы.: Алматы. 1986.

17.Желтоқсан// Айғақ-кітап. 12 том / Құрастырушы Т.Айтбайұлы. Алматы, «Толғанай Т».2018.398 б. 243-256 бб.

18.Ұлт тарихы туралы толғаныс// Егемен Қазақстан. 17 қаңтар, 2019.

19.Д.Қонаев – саяси көшбасшы // Материалы международной научно-практической конференции «Академик Д.А. Қонаев» в рамках  программы «Великие люди великой степи» по статье Первого Президента РК, Елбасы «Семь граней великой степи» .- Алматы, 2019. С.45-57.

20.Бізде кездейсоқ адамдар сайлауда жеңіске жете алмайды // Заң. 2019.23 сәуір.

21.Духовное наследие лидера партии «Алаш» А.Бокейхана в контексте формирования идеи казахской государственности // Исторический ежегодник (труды ученых ИИиЭ) Алматы,2019.-с.-37-44.

22.Ғылымды қаржыландыру маңызды мәселе// Егемен Қазақстан .2019. 19 тамыз. 8 бет.

23.Қазақ мемлекеттілігі және Алашорда. Ұжымдық монография.- Алматы: «Литра-М», 2018. -720 б./ 714-717/.

24.Қазақстан тарихы. Энциклопедия. Алматы: «Литра-М», 2019.-848 б.- /91-92,

25.Мемлекеттік тіл – Қазақстан халқын топтастыруш // «Этносаралық келісімнің қазақстандық моделі қазіргі әлемдік феномен ретінде» Республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары. Алматы,2019.-380 б. /45-53/

27.Тәуелсіздік- тәңір сыиы //Алматы ақшамы 2019. 12 желтоқсан.17 26.Зейнетақы жүйесінің тиімділігі қандай //Заң.2019. 6 қыркүйек.1б.

28.Оспан батыр (1899-1951) // Великие имена Великой степи: Сб. материалов.-Алматы: Литера-М,2019.-640 с.(С. 431) 

29. Әл-Фараби танымындағы қалалар //Алматы ақшамы.2020.6 ақпан.8-9

30.Магжан Жумабаев (1893-1938) // Великие имена Великой степи. Сб.материалов. Алматы: Литера-М, 2019. – С. 495 – 496.

31.Қазақ ұлттының этнографиялық келбетінің айнасы. «Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының  дәстүрлі жүйесі» 5 томдық энц. / Ғыл. ред. және жоба жетекшісі Н. Әлімбай. -Алматы: «Әлем Даму Интеграция»ЖШС,2018/. Сын-пікір // Электронный научный журнал «edu. E-histori. kz» 2020. № 1.С. 1/5-5/5.

32.Politics as a phenomenon // Исторический ежегодник. Сб. трудов ученых ИИиЭ им.Ч.Валиханова.-Алматы,2020.-340 с.(172-176)

33.Қазақстан Республикасы.- Қазақстан тарихы.Энциклопедия. 2 т.Алматы: «Литера М»,2019.-862 б.(473-498)

34.Қ.К.Тоқаев; Оспан батыр;Ұлттық келісім // Қазақстан тарихы.Энциклопедия. 3 т. Алматы: «Литера М»,2020.-823 б.(195-196; 487-489;591-592)

35.Қожаберген батыр Жәнібекұлы. Монография. Алматы:Planeta Press,2020.-416 б.

36.Қазіргі жаһандық үрдістер тарихы және әлемдік саясат.Монография.Алматы: Қаз ҰАУ,2019.-238 б.

37.Оспан батыр – ұлтжандылық үлгісі // «Н.Ә.Назарбаевтың «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласын жүзеге асыру аясындағы Отан тарихындағы тұлғаның рөлі» атты Халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдарының жинағы. Алматы қ. 19 қараша 2019 ж. 470 б. (36-40).

38.Отбасының құлдырауы әлеуметтік теңдікті әлсіретті // Заң.2021.23 ақпан.5 б.

39.Алашшыл Семейдегі «кіші» Желтоқсан//Қазақстан дәуірі.2021.8 сәуір.7 б.; 15 сәуір. 10 б.

40.Қызыл террор қасіреті // Астана ақшамы.2021. 25 мамыр. 8 б.

41.Әлмерек-қолбасшы,би,абыз //Электрондық ғылыми журнал «Түркістан хабаршысы». 2021 № 1.

42.Қазақ кітапханасы// Қазақ әдебиеті.2021. 30 шілде.10-11 б.

43.Тарихи шындыққа зәрулік//Егемен Қазақстан.2021.5 қараша.7.б.

44.Билік халыққа қалтқысыз қызмет еткенде мемлекет дамиды// Заң.2021.14 желтоқсан.6б.

45.Ауғанстан бұлғағы: Діни радикализм қаупінен қалай қорғанамыз//Қазақ әдебиеті.2021.13 тамыз.

46.Ықпалды парламент.Ол қандай болуы керек//Ақиқат.2020.№5.54-65 бб.

47. Духовное наследие лидеров партии «Алаш» в контексте формирования идей казахской госдарственности// ‘’ edu.e-histori“ 2021.№2.

48. «Сарыарқа» газеті қазақ қауымын демократиялық ел болу жолындағы күреске бастаушы// «edu.e-histori» 2022. №1.

49.  Оспан батыр Ісләмұлы: өмірі мен қызметі.Монография. 410 б./ Баспаға тапсырылған/

50. «Қаңтар қасіретінің» сабақтары // Қазақ әдебиеті.2022. 11 наурыз.1,6-7 бб.

Қазақстан Республикасының сыртқы саясаттағы басымдылықтары: Қазіргі жағдайы және негізгі мәселелері // Отан тарихы.2021 №4.191-203 бб.