Құдайбергенова А.И. тарих ғылымдарының докторы, доцент Ш.Ш Уəлиханов атындағы. Тарих жəне этнология институты. Ниязханқызы Г. тарих ғылымдарының кандидаты, Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Техникалық Университеті. Кеңес дəуірінің күнінің өткеніне де жиырма жылдан аса уақыт өтті. 1917ж. Қазан төңкерісінен 1991 ж. КСРО-ның ыдырауы аралығындағы 74 жылмаркстік-лениндік идеологияға негізделген коммунистік қоғам орнатужолындағы адамзаттың басынан өткізген тарихи […]

А.И. ҚҰДАЙБЕРГЕНОВА Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас ғылыми қызметкері, т.ғ.д., доцент Жарияланды: Отан тарихы № 4. 2012 ж.  ӘӨЖ  94(574) Аннотация Мақалада Қазақстандағы ХХ ғасырдың басындағы ашаршылықтардың халықтың құрамына тигізген әсері сөз болады. Автор 1917-1918, 1921-1922 және 1929-1933 жж. ашаршылықтар аралығында республика халқының ашығуының тоқтамағанына назар аударады. 1926-1937 жж. санақтары арасындағы  Қазақстан […]

А.И. Құдайбергенова – т.ғ.д., доцент Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас ғылыми қызметкері Қазақтардың көші-қоны тарихы – өзектілігін жоймайтын тақырып. ХХ ғасырдағы көші-қон қазақ ұлтының тағдырында шешуші рөл атқарды: ғасырдың басындағы қазақтар тарихи отанынан сыртқа үдере көшуге мәжбүр етсе, ғасыр соңында туған жеріне қайта оралу үдерісі басымдыққа ие болды. Ерте заманнан орныққан жерлерін […]

http://dmk.kz/kz/articles/view/25747 Айжамал ҚҰДАЙБЕРГЕНОВА, Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты Халықтану және тұлғатану бөлімінің меңгерушісі, тарих ғылымдарының докторы.   ҚР Мемлекеттік хатшысы Марат Тәжиннің отандық тарих ғылымы туралы жасаған баяндамасында: «Нағыз ұлттық қадір-қасиет нағыз ұлттық тарихтан басталады» деп атап көрсетілді. М.Тә­жиннің сөзі орнықты, тарих ғылымының болашақ дамуының кепілі іспеттес болып, көңілге қонымды болды. Мемлекеттік хатшы […]

А. ҚҰДАЙБЕРГЕНОВА, тарих ғылымдарынын докторы (Қазақстан, Алматы қ.) «Ел көшін бастау – маған сын, мені қостау – елге сын» деген Президентіміздің сөзін  ту еткен қандастарымыз елге қайта оралу үдерісін бастады. Тәуелсіздіктің арқасында ұлт ретінде түгенделіп жатырмыз. Қазақ жеріндегі және сырт елдерге кеткен қазақтардың рухы, салты, тілі мен әдебиеті, мәдениеті, тарихы біртұтастанып, байытыла толығып жатыр. Өз […]

А.И. Құдайбергенова – т.ғ.д., доцент Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас ғылыми қызметкері akudaybergen@mail.ru   ХХ ғасырдың басында қазақтар тарихи отанынан сыртқа үдере көшуге мәжбүр болса, ғасыр соңында туған жеріне қайта орала бастады. Жалпы, ХХ ғасырда қазақтар Қытайдан төрт дүркін қайта оралды: Алғаш рет – 1917-1925 жж. аралығында 1916 ж. көтерілістен кейін жазалаудан […]

Светлана СМАҒҰЛОВА,  тарих ғылымдарының докторы http://kaz.classtime.kz/node/1583 20-жылдардың басында А.Байтұрсыновтың «Төте жазу әліппесі» халық арасында кең қолдау тауып, 1924 жылы маусым айында Орынборда өткен қазақ-қырғыз білімпаздарының тұңғыш съезінде араб әрпіне лайықталған қазақ графикасы қабылданғаны белгілі. Негізінде бұл съезде А. Байтұрсынов «Әліпби тақырыбы» деген баяндама жасап, онда араб әліпбиі туралы: «Араб әрпінен жасап алған әліпбиімізге жер жүзінде әліпби […]

Светлана СМАҒҰЛОВА,  Ш.Уәлиханов атындағы Тарих  және этнология институты  директорының орынбасары,  тарих ғылымдарының докторы.   // Жебе. 2013. 22 Шілде http://zhebe.com/index.php/aimak-zhan/item/653-rajymzhan-marsekovty-zh-mbak-zhaktary-ote-kop.html ХХ ғасырдың бас кезінде қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысы жаңа да сапалы сатыға көтерілді. Отарлық езгіге қарсы күрестің бел ортасында Ә.Бөкейхан, А.Байтұрсынұлы, М.Дулатов, М.Тынышбаев, Ж.Ақбаев, Р.Мәрсеков сынды көптеген алаштықтар болды. Осылардың ішінде Райымжан Мәрсековтің өмірі мен […]

Светлана СМАҒҰЛОВА, Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының аға ғылыми қызметкері, тарих ғылымдарының докторы // Дала мен қала. 2011 http://old.dmk.kz/ruhaniyat/alashtyin-beymalim-kayratkeri-biahmet.html Семей өңірінде дүниеге келіп, бар-жоғы отыз алты жыл өмір сүрген, алайда халқы үшін көп істі жасап үлгерген ұлт азаматының бірі – Биахмет Шигедекұлы Сәрсенов. Ол 1885 жылы Семей облысына қарасты Зайсан уезінің Нарын болысында […]

Светлана СМАҒҰЛОВА, Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, «Түркістан» газеті, 21 05 2009 жыл. http://archive.turkystan.kz/page.php?page_id=31&id=3362 ХХ ғасыр басында қазақ халқының өмiрiне етене араласып, өзiнiң идеясымен, қайраткерлiгiмен көзге түсiп, патша саясатына қарсы күрескен, азаматтарымыздың бiрi – Мұстафа Шоқай. Оның қайраткерлiгi Мемлекеттiк думаның Мұсылман фракциясына қатысуы барысында, 1916 жылы ұлт-азаттық көтерiлiс, 1917 жылғы Ақпан төңкерiсi тұсында […]