27 Nisan 2023’te Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve Yüksek Öğrenim Bakanı Bilim KomitesiŞ.Ş. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü, 27 Eylül 2022’de kurulan “Kazak Anıtbilimi Araştırma Merkezi”nin açılış törenini resmen gerçekleştirdi.Merkezin oluşturulması, modern Kazakistan için anıt çalışmalarının mevcut bilimsel ve pratik yönünün önemli rolünü göstermektedir; alan araştırması, bilimsel kavramlar ve bu disiplinin kurumsallaşması alanında akademik bilim adamları – etnoarkeologlar, etnologlar vb.; Ayrıca, Ulusal Bilimler Akademisi (savaş sonrası Mimarlık ve İnşaat Enstitüsü) sistemindeki anıt çalışmaları geleneği, özel olarak tasarlanmış temel çalışmaların bir devamıdır.
Kazakistan’da, ülkenin geçmişi ve çeşitli kültürü hakkında tükenmez bir bilgi kaynağı olan, tarihi, kültürel ve sanatsal öneme sahip 150.000’den fazla anıt bulunmaktadır ve onlar ideolojik, propaganda, ekonomik öneme sahiptirler ve modern Kazakistan toplumunun yaşamında da önemlidirler; Modern Kazak toplumunun yaşamında çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu sorun, hızla yok olan benzersiz anıtların karmaşık bir araştırması, atfedilmesi, korunması, restorasyonu, korunması ve daha fazla kullanılmasıdır – ulusal öneme sahip çok önemli bir görevdir. Bu önemli görevi gerçekleştirmek için seçkin bilim adamı – etnolog ve arkeolog, tarih bilimleri doktoru, profesör, Uluslararası Doğu ülkeleri Mimarlık Akademisi’nin ilgili üyesi, Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi Onurlu Akademisyeni, “Parasat” nişanı sahibi Serik Eskendiroviç Ajigali liderliğinde kurulan Kazak Anıtbilimi Merkezi çaba harcıyor.
Sunum ve sonrasındaki konferansa 40’tan fazla yerli ve yabancı etnolog, tarihçi, arkeolog, mimar, anıt uzmanı, kültür uzmanı, müze uzmanı ve diğerleri katıldı. Sunum çerçevesinde enstitüsü’de Kazak Anıtbilimi Bilimsel Araştırmalar Merkezi’nin ofisi açıldı ve S.E. Ajigali’nin eserleri dahil “Kazakistan’da modern anıt çalışmalarının gelişim aşamaları” konulu “Gylym Ordasy” PMK Merkez Bilim Kütüphanesi tarafından düzenlenen eserlerden oluşan bir sergi düzenlendi, ayrıca, bir yazarın aşağıdaki konularda poster sergisi sunuldu:
1. “Han’ın mezarının kapsamlı incelemesi: Abulhayır Han’ın mezarı nasıl bulundu”. “Han’ın mezarının nekropolünün kapsamlı çalışması: Abulhayır Han’ın mezarı nasıl bulundu”.
2. “Batı Kazakistan’ın (Donıztav) karmaşık etnoarkeolojik keşif gezisinin araştırılması: 2019-2020”. “Izyscania Batı Kazakistan (Donıztav) Kompleksi Etnoarkeolojik Keşif Gezisi: 2019-2020”.
Bilimsel Araştırma Merkezi başkanı S.E. Ajigali sergileri gezdi ve “Kazak Anıtı’nın gerçek görevleri hakkında” ciddi etkinliğin konuklarına bir rapor verdi.
Konferans moderatörü – Ş.Ş. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Müdürü, tarih bilimleri doktoru, profesör, Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi’nin muhabir üyesi Ziyabek Ermuhanulı Kabuldinov, Enstitü’de Kazak Anıtlar Merkezi oluşturmanın önemi hakkında konuştu.
Konferansta, R.B. Süleymenov Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tarihi Malzemelerini Araştırma Merkezi Direktörü, Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi Sorumlu Üyesi, Tarih Bilimleri Doktoru, Profesör M.K. Abuseyitova ve Kazakistan’ın tarihçi-anıt uzmanı, tanınmış halk figürü ve kültür figürü M.K. Sembi tebrik sözleri verirken, “Kazrestaratsiya” RMC Araştırma ve Tasarım Şubesi Müdürü B.B. Mırjiev yaptığı konuşmada yeni kurulan Anıtbilimi Merkezi ile yakın işbirliği kurulmasını önerdi. Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi Arkeoloji, Etnoloji ve Müzecilik Bölüm Başkanı Doç. R.S. Jumataev, tarih bilimleri doktoru, profesör B.K. Kalşabayeva, tarih bilimleri adayı T.E. Kartaeva ve diğerleri katıldı. R.S. Jumataev, önemli bilimsel yönü güçlendirmek için akademik departman ile anıt inceleme personelinin eğitimi departmanını birleştirme ihtiyacından bahsetti.
Etkinliğe katılanlar arasında: mimarlık doktoru, Kazak Genel Mimarlık ve İnşaat Akademisi (KazBSKA) profesörü G.S. Abdrasılova, Ş.Ş. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü etnolog-meslektaşlar – etnoloji ve antropoloji bölüm başkanı A.T. Abdulina ve etnoloji ve antropoloji bölümü baş araştırmacısı, tarih bilimleri adayı N. Alimbay oldu. Tarih Bilimleri Doktoru Profesör A.U. Toktabay, Özbekistan, Kırgızistan ve diğer bölgelerdeki Kazak anıtları üzerine yaptığı araştırmanın sonuçlarına dikkat çekti. Etkinlik sırasında Kazakistan Cumhuriyeti sanat çalışmaları adayı, profesör, kültürel figür, Kazakistan Cumhuriyeti Sanatçılar ve Tasarımcılar Birliği üyesi Kurman Kaliulı Murataev yeni kitaplarını Bilimsel Araştırma Merkezi’ne sundu.