Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты

2023 ж Конференциялар, әдістемелік семинарлар, дөңгелек үстелдер, презентациялар, кездесулер

Халықаралық конференциялар

1. Ресей Ғылым академиясының (РҒА) Қалмақ ғылыми орталығымен «Қазақстан және қалмақ: тарих, мәдениет және бірлескен ғылыми ізденістердің болашағы» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция (Алматы, 17 ақпан 2023 ж.).
2. Ш.Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты Қазақстан Жазушылар одағымен, «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасымен бірлесіп, белгілі этнолог-ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профессор Тоқтабай Ахмет Уәлханұлының 70 жылдығына арналған «Қазақстандағы этномәдениеттер мен көшпенділерді зерттеу мәселелері» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясын өткізді (Алматы, 24 ақпан 2023 ж.)
3. Р.Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институты жанындағы Тарихи материалдарды зерттеудің республикалық ақпараттық орталығының ұйымдастыруы Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының қолдауымен «Қазақ хандығының тарихы мен мәдениетін зерттеу мен жазудағы пәнаралық әдістің рөлі: нәтижелері мен болашағы» атты халықаралық ғылыми конференция өтті (Алматы, 6 наурыз 2023 ж.).
4.  Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында Хасан Оралтайдың туғанына 90 жыл толуына орай «Хасан Оралтай және ел тәуелсіздігі үшін қызмет етудің құндылығы» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция өткізілді (Алматы, 4 мамыр 2023 ж.)
5. Халықаралық Түркі академиясымен бірлесіп «Түркі дәуіріндегі мемлекеттіліктің даму ерекшеліктері туралы» тақырыбындағы халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция (15 мамыр, 2023 ж.).
6. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты белгілі тарихшы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Зардыхан Қинаятұлының І-ші оқулары аясында Абылай ханның 310 жылдығына орай «Абылай хан және қазақ мемлекеттілігі: тарихи үдерістер мен сабақтастық» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясын өткізді (18 мамыр 2023 ж.).
7. ҚР Жазушылар Одағының мүшесі, тарих ғылымдарының кандидаты, Әлімғазы Дәулетханның 80 жасқа толуына орай «Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстанның жаңа тарихи мәселелері» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті (Алматы, 15 қыркүйек 2023 ж.).
8. Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция «20-50 жылдардағы Қазақстандағы жаппай саяси қуғын-сүргін. ХХ ғасыр және мұрағаттық құжаттар мен естеліктердегі оңалту процестері» (Алматы, 20 қыркүйек 2023 жыл).
9. «19-20 ғасырлардағы Қазақстандағы поляктар және поляк азаматтары. Тарих – халық – қазіргі заман» халықаралық ғылыми конференция (Алматы, 30 қыркүйек 2023 ж.).
10. «20-жылдардың басындағы ашаршылықты зерттеу мәселелері. ХХ ғасыр Қазақстандағы және оған іргелес аумақтар: себептері, ауқымы және тарихи салдары»  халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция (Алматы, 12 қазан 2023 ж.).

Республикалық конференциялар

1. «Кеңестік Қазақстан: әлеуметтік және этникалық қақтығыстар тарихынан тағылым (1920-1991)» тақырыбындағы республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция (Алматы, 28 ақпан 2023 ж.).
2. Мемлекет тарихы институтында Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының қолдауымен «Қазіргі әлемдегі Қазақстан: тарихи жолды саралау» тақырыбында республикалық ғылыми конференция (Астана, 14 сәуір 2023 ж.).
3. Белгілі ғалым-тарихшы төлтай балақаевтың туғанына 100 жыл: «ХХ ғасырдың отандық тарихы: өзекті мәселелері және жаңа ұстанымдар» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы (Алматы, 26 мамыр 2023 ж.).
4.  Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында қазақтың ұлы ақыны, батыр Махамбет Өтемісовтың туғанына 220 жыл толуына орай «Отаршылдық кезеңдегі қазақ қоғамы» тақырыбында Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы өткізілді (Алматы, 20 маусым 2023 ж.).
5. Белгілі ғалым-тарихшы, Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі, тарих ғылымдарының докторы, профессор Х.М.-ның 70 жылдығына арналған республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция. Әбжанов, «Тарих қозғалысы және қазақстандық жол: кезеңдері, тағылымдары және болашағы» тақырыбында (Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтымен бірлесіп; Алматы, 13 қазан, 2023 ж.).
6. «Қазақ зиялыларының ХХ ғ. І ширегіндегі ағартушылығы: қызметі мен тарихы» тақырыбында Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы (Алматы, 26 қазан 2023 ж.).
7. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында Елтоқ Ділімбетұлы Ділмұхамедовтың (1903-1990) 120 жылдық мерейтойына орай «Е.Ділмұхамедов және Ұлттық тарих» атты Республикалық ғылыми-практикалық конференция өтті. Конференцияға Қазақстан мен Өзбекстанның белгілі қоғам қайраткерлері, ғылыми-зерттеу институттары мен жоғары оқу орындарының өкілдері қатысты. (Алматы, 16 қараша 2023 ж.)
8. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, ХІ Нүсіпбеков оқулары аясында «Кеңестік кезеңдегі Қазақстан: тарихы, жеке тұлғалары, өзекті мәселелері (1917-1991 жж.)» атты республикалық ғылыми-практикалық онлайн-конференция өткізді. (Алматы, 7 желтоқсан 2023 ж.).
9. Көрнекті отандық ғалым, тарих ғылымдарының докторы, профессор Мұрат Жеткергенұлы Әбдіровтің 80 жылдығын мерекелеу аясында «Отан тарихының өзекті мәселелері: жағдайы мен болашағы» тақырыбындағы республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция (Алматы, 14 желтоқсан 2023 ж.).

Семинарлар мен жазғы мектептер

1. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология институтында 2023 жылғы 15 наурызда «Ежелгі дəуірден бүгінгі күнге дейінгі Қазақстан тарихы» көптомдық академиялық басылымды дайындау жобасы аясында «XVIII – XX ғғ. Қазақстан тарихындағы ғылыми терминдер мен ұғымдарды анықтау жəне біріздендіру» тақырыбында методологиялық онлайн-семинар өткізілді. (Алматы, 15 март 2023 ж.).
2. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты Ежелгі және ортағасырдағы Қазақстан мен көрші елдер тарихы бөлімінің ұйымдастыруымен Польшаның Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі, доктор, профессор Селим Хезбиевич “Польша мен Литва татарларының тарихы” туралы ғылыми семинар өткізді. (Алматы, 24 март 2023 ж.).
3. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты «Алтын Орда тарихы: бір ғалымның жеке көзқарасы» тақырыбында кезекті әдіснамалық семинарын өткізді (Алматы, 30 март 2023 ж.).
4. Жүсіп Баласағұн атындағы Қырғыз Ұлттық Университеті мен Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ұйымдастыруымен қазақ – қырғыз тарихшыларының «жазғы мектебі» өтті. (Бишкек, 27 маусым 2023 ж.).
5. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, директордың қоғаммен байланыс жөніндегі орынбасары Ақсұңқар Тұрсынқызы Абдулина мен аталмыш мекеменің ғылыми қызметкері Малика Темірханқызы Морякова  Өзбекстан астанасы Ташкентте өткен «Тарихи мәтіндер: оларды жасау және түсіндіру мәдениеті» атты ТМД елдерінің жас тарихшы ғалымдарының халықаралық жазғы мектебіне қатысты.  (Өзбекістан, 2023 жылғы 30 қазан – 5 қараша).
6. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында «Трансформация көшпелі қоғамды жаңғырту кезеңдерінің бірі ретінде (Бөкей хандығы қазақтарының мысалында)» тақырыбында әдістемелік семинар өтті (Алматы, 31 қазан 2023 ж.).
7. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында «Қазақстандағы халық санағын зерттеудің жаңа әдістері» тақырыбында методологиялық семинар өткізді (Алматы, 5 желтоқсан 2023 ж.).

Дөңгелек үстелдер, кездесулер, кітап презентациялары және т.б.

1. Халықаралық Түркі академиясының президенті Шахин Маджид оглы Мұстафаевпен кездесу (Алматы, 31 қаңтар 2023 ж.)
2. «ХХ ғасырдың 20-50 жылдарындағы Орталық Азия республикалары территориясындағы қазақтар арасындағы саяси қуғын-сүргін» және «Орталық Азиядағы қазақтар: тарих және тағдырлар (1920-1950)» кітаптарының тұсаукесері. Ж.Баласагын атындағы университет (Қырғызстан) (Бішкек, 10 ақпан 2023 ж.).
3. Жас ғалымдар кеңесінің (ЖҒК) Америкадан келген жас тарихшы Абигейл Братчермен кездесуі (Алматы, 10 ақпан 2023 ж.).
4. Ресей Ғылым академиясы Қалмақ ғылыми орталығының (ҚҒА РҒА) ғылыми делегациясымен (Элиста, Қалмақ Республикасы, Ресей Федерациясы) кездесу // (Алматы, 13 ақпан 2023 ж.).
5. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында Қазақстан Республикасы Президенті Мұрағатының директоры және директорының орынбасары А.Х. Мұстафина мен Қ.Ш. Әлімғазиновпен кездесу өтті (Алматы, 15 ақпан 2023 ж.).
6. Ыстамбұл университетінің Түркітану институтының профессоры Өмір Құл мырзамен кездесу «Түркі зерттеушілерінің түркі әлемін зерттеудегі негізгі бағыттары: проблемалары мен болашағы» атты семинар (Алматы, 17 ақпан 2023 ж.).
7. 2023 жылғы 28 ақпанда Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ғалымдары директор, ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, тарих ғылымдарының докторы, профессор З.Е. Қабылдиновтың жетекшілігімен «Тұран» университетінің ректоры, экономика ғылымдарының докторы, профессор Рахман Алшанұлы Алшановпен кездесу өткізді. (Алматы, 28 ақпан 2023 ж.).
8. 2023 жылғы 3 наурызда ҚР ҒЖБМ Ғылым комитетінің Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты Қазақстанның көрнекті мемлекет қайраткері Ж. Шаяхметов туралы «Көрнекті мемлекет қайраткері Жұмабай Шаяхметовтың өмірі мен қызметінен белгісіз беттер» ғылыми жобасы шеңберінде «Неизвестные страницы жизни и деятельности видного государственного деятеля Жумабая Шаяхметова (1902–1966 гг.)» (Алматы: «ТОО Литера-М», 2022. -392 С.), «Жумабай Шаяхметов: документы, материалы, фотографии» (Алматы: ТОО “Литера-М”, 2022. – 672 с.) атты кітаптардың тұсаукесерін өткізді. (Алматы, 3 наурыз 2023 ж.).
9. «ХХ ғасырдың 20-50-ші жылдарындағы Қазақстандағы жаппай саяси қуғын-сүргін және ақтау үдерістері: бірыңғай деректер базасын құру» бағдарламалық-мақсатты қаржыландыру жобасы аясында «Польские спецпоселенцы в Северо-Казахстанской области (1936-1955 гг.) (Алматы: ТОО “Литера-М”, 2022. – 384 с.)  архив құжаттары мен материалдары жинағының тұсаукесері. (Алматы, 17 наурыз 2023 ж.).
10. «ХХ ғасырдың 20-50-ші жылдарындағы Қазақстандағы жаппай саяси қуғын-сүргін және ақтау үдерістері: бірыңғай деректер базасын құру» бағдарламалық-мақсатты қаржыландыру жобасы және мемлекеттік тапсырманы орындау шеңберінде «20-50 жылдардағы Қазақстандағы жаппай саяси қуғын-сүргін тарихына арналған ұжымдық монографияны дайындау туралы» (Қазақстанның барлық аймақтарынан алынған архивтік және далалық материалдарды пайдалану аясында) тақырыбындағы республикалық дөңгелек үстел. (Астана, 24 наурыз 2023 ж.).
11. «Ғылым ордасы» Орталық ғылыми кітапханасының конференц-залында «Академик Қ.И. Сәтбаевтың туғанына 125 жылдық мерейтойына дайындық және оны өткізудің өзекті мәселелері» атты дөңгелек үстел өтті. Іс-шараны академик Қ.И. Сәтбаевтың мемориалдық музейі Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының қатысуымен ұйымдастырды (Алматы, 12 сәуір 2023 ж.).
12. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология институтында сәуірдің 12 күні ғылым қызметкерлері күніне орай, салтанатты отырыс өткізілді (Алматы,12 сәуір 2023 ж.).
13. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты ресми 2022 ж. 17 қыркүйек айында құрылған қазақ ескерткіштануы бойынша ғылыми-зерттеу орталығының салтанатты ашылу рәсімін өткізді. (Алматы, 27 сәуір 2023 ж.)
14. «Польша мен Қазақстандағы жүйелі өзгерістер үдерістері үшін 1791 жылғы 3 мамырдағы Конституцияның рөлі мен маңызы» (Алматы, 2023 ж. 3 мамыр) тақырыбындағы конференция түріндегі халықаралық ғылыми пікірталас.
15. Қазақ-поляк қатынастарының тарихы бойынша бірлескен ғылыми зерттеулер жүргізу мақсатында 2022 жылғы 6 маусымда Белосток қаласында, Гданьск қаласындағы Екінші дүниежүзілік соғыс музейде және Белосток қаласындағы Сібір музейінде құрылған Қазақ-поляк Тарихи комиссиясының кезекті ІІІ кеңесі өтті. (Белосток, 17-22 мамыр 2023 ж.).
16. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының Дүниежүзі тарихы және сыртқы байланыс бөлімі және әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің Тарих факультетінің, Дүниежүзі тарихы, тарихнама және деректану кафедрасының, бірлескен кеңейтілген мәжілісінде Закарья Рахметолланың PhD диссертациясының алдын ала қорғауы өтті. (Алматы, 1 маусым 2023 ж.)
17. Түрікменстан Республикасы (ТР) Ахал велаятының мемлекеттік архивінің директоры А.К. Акмаммедов пен Татарстан Республикасы Орталық мемлекеттік мұрағатының шаруашылық есеп бөлімінің бастығы Я.З. Атаев (Алматы, 6 маусым 2023 ж.).
18. Француз делегациясымен кездесу: Сабина Дуллен – тарихшы, ғылым докторы, Саяси зерттеулер институтының профессоры (Париж, Франция), Кеңес Одағының халықаралық қатынастар және тарих жөніндегі маманы, Полин Куто – осы мекеме директорының халықаралық байланыстар жөніндегі орынбасары (Алматы, 16 маусым 2023 ж.).
19. әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің тарих факультеті және Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты бірлесіп «Жетінші ел – Қазақ халқының жаңа ұлттық-мемлекеттік идеологиясы» атты кітаптың тұсаукесерін өткізді (Алматы, 22 маусым 2023 ж.).
20. Этнология және антропология бөлімінда Саха Республикасының (РФ, Якутия) ғылым және мәдениет қайраткерлерімен кездесу-семинар (Алматы, 19 қыркүйек 2023 ж.).
21. Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасында Қазақстан-Польша комиссиясының 4-ші отырысы (Алматы, 29 қыркүйек 2023 ж.).
22. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында  «Қазақстандағы ұлттық бірегейлікті сақтау мәселелері: кезеңдері және тарихи тәжірибесі» дөңгелек үстел өтті. (Алматы, 19 қазан 2023 ж.).
23. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында «ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы Қазақстан қалаларының этно-демографиялық және әлеуметтік-мәдени дамуы» тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді (Алматы, 26 қазан 2023 ж.).
24. Ш.Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында Абылай ханның қазақ тарихындағы тұлғалық бейнесі мен жүргізген сыртқы дипломатиясына арналған «Абылай хан және іргелес мемлекеттер мен халықтар» атты дөңгелек үстел өтті (Алматы, 27 қазан 2023 ж.).
25. «Алаш қозғалысы және ХХ ғ. басындағы  Жетісу өңірі: тарихы мен өзекті мәселелері» атты дөңгелек үстел  (Алматы, 27 қазан 2023 ж.).
26.  Ш.Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология институтында Қазақстанның Жазушылар одағының мүшесі, ҚР Дипломатия қызметіне еңбек сіңірген қызметкері Қайрат Ұзақұлы Сәкидің «Байбарс – султан мамлюков из Дешт-и Кыпчака» кітабының тұсаукесері өтті (Алматы, 1 қараша 2023 ж.).
27. Этнология және антропология бөлімінда АҚШ ғалымдарымен және KAZGOR сәулетшілерімен кездесу (Алматы, 9 қараша 2023 ж.).