2023 жылғы 17-22 мамыр аралығында Қазақстан-поляк қатынастарының тарихы бойынша бірлескен ғылыми зерттеулер жүргізу мақсатында 2022 жылғы 6 маусымда Белосток қаласында, Гданьск қаласындағы Екінші дүниежүзілік соғыс мұражайында және Белосток қаласындағы Сібірді еске алу мұражайында құрылған Қазақ-поляк Тарихи комиссиясының кезекті 3-ші кеңесі өтті. Комиссия құрамына Қазақстан Республикасы ҒЖБМ ҒК Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты және Польша Республикасының Екінші дүниежүзілік соғыс мұражайының қолдауымен Сібірді еске алу мұражайы кіреді.
Комиссия жұмысының басталуы Польшаның, сондай-ақ қазақ мемлекеттілігінің тарихы тек жеңістерге, жетістіктерге ғана емес, көптеген қасіретті беттерге толы екенін көрсетті. Қазіргі Қазақстанда 34 мыңға жуық этникалық поляктар тұрады. Олар екі халықтың тарихын одан әрі зерттеуге тың серпін беретін халықтарымыз арасындағы достықты рухани байланыстырып, нығайтуда.
Комиссияның кезекті 3-ші кеңесіне Қазақстанның Польшадағы елшісі Алім Кирабаев қатысып: “Елдеріміз арасында дипломатиялық қатынастар орнатудың 30 жылдығы аясында 2022 жылы тарих мәселелері жөніндегі қазақстан-поляк комиссиясын құру туралы бастама уақытылы болды. Қазіргі уақытта тарих мәселелері маңызды болып табылады. Осыған байланысты тарихи оқиғалардың объективті фактілерін анықтауға бағытталған тарихшы мамандардың жұмысы шешуші рөл атқарады. Комиссияның қызметі жаңа деңгейге көтеріліп, мәдениет, білім және өнер сияқты бағыттар бойынша ынтымақтастықты кеңейту мүмкіндігі қарастырылатынын қанағаттанушылықпен атап өтеміз”- деді. Комиссия жұмысы аясында Гданьск қаласындағы екінші дүниежүзілік соғыс мұражайында “Қазақстандағы ұлы ашаршылық – белгісіз тарих” атты көрмесінің дипломатиялық корпусының қатысуымен салтанатты ашылу рәсімі өтті.
Сонымен қатар, жұмыс кездесуі барысында Гданьск университетінің тарих факультетімен және Литва тұрғындарының геноцид пен қарсыласу мәселелерін зерттеу орталығымен ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойылды. «Штуттоф» неміс концлагері мұражайының директорымен ресми кездесу өтті, оның барысында қазақстандық тарапқа Қызыл Армия жауынгерлерінің 15 мың әскери тұтқыны туралы эксклюзивті мәліметтер берілді, олардың арасында Қазақстаннан келген иммигранттар да көп. Қазақстан-Польша тарихи комиссиясының отырысының қорытындысы бойынша ғылыми форумдар өткізу, құжаттар жинақтарын қалыптастыру және поляк жерінде қаза тапқан Қызыл Армия жауынгерлері мен офицерлері – Қазақстаннан көшіп келгендер туралы мәліметтерді анықтау туралы шешім қабылданып, сондай-ақ Польшада Қазақстан мәдениеті мен тарихын зерттеушілердің халықаралық конгресін құру туралы бастама көтерілді.