Қазақстан Республикасының ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті

Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты

27 айға гранттық қаржыландыру жобалары. (2020-2022)


«ХХ Ғ. 20-30 жж. дәстүрлі қазақ қоғамын жаңғырту саясатындағы зайырлы білім мен ағарту жүйесі»атты ғылыми жоба ЕСЕБІ


1. ҚР Орталық мемлекеттік архивінің (ҚР ОМА), ҚР Президенті архивінің қорларында жұмыс жүргізілді.

2. Осы жобаның күнтізбелік жоспарына сәйкес архивтер мен кітапханаларда жұмыс істеу үшін Астана қаласына (Қазақстан Республикасының Ұлттық архиві, Астана қаласының мемлекеттік архиві) ғылыми іссапар жүзеге асырылды, деректанулық шолу, іссапарлар есептері дайындалды. Астана қаласына ғылыми сапардың қорытындысы Ш. Ш. Уәлиханов ат. Тарих және этнология институтының сайтында жарияланды: 1. Нұр-Сұлтан қаласына ғылыми іс-сапар қорытындысы. // Тарих және этнология институтының сайты. – 2022. – 4 шілде // https://iie.kz/?p=18355 (қаралған күні 29.10.2022.

Ағымдағы жылдың бірінші жартысында Ташкентке (Өзбекстан Республикасы) және Новосибирск қаласына (Ресей Федерациясы) ғылыми іссапарлар жүзеге асырылды.

3. Осы жобаны деректанулық талдау қорытындысы бойынша зерттеушілер тобы архивтік құжаттар жинағын дайындап шығарды: «Қазақстандағы білім беру тарихы архив дереккөздерінде (ХХ ғасырдың 20-30 жылдары)» құжаттар жинағын / Құраст.: Каипбаева А.Т., Мухатова О.Х., Борбасов С.М., Абикей А.М., Тулентаева К.Ә., Байжуманова З.Б. – Алматы: «Мадияр» ЖК, 2022. – 621 б. даярланды және жарияланды. 

4. 2022 жылғы 29 қыркүйекте «1920–1930 жылдардағы Қазақстандағы оқу-ағарту жүйесі: тарихы мен тәжірибесі»тақырыбында дөңгелек үстел өткізілді. Нәтижесінде БАҚ-та, институт сайтында ақпарат жарияланды.

5. Ұжымдық монография даярланды және жарияланды:

Қазақстандағы оқу-ағарту жүйесі: тарихы мен тағылымы (1920–1930 жылдар). Ұжымдық монография. [Авторлар: А.Т. Қайпбаева, О.Х. Мұхатова, А.М. Әбікей т.б.]. / – Алматы: «Мадияр» ЖК, 2022. – 330 бет.

Ұжымдық монографияда жаңа әдіснамамен 1920–1930 жылдардағы Қазақстанның оқу-ағарту жүйесінің қалыптасу және даму тарихы ұсынылған. Тарихнама талданады, дереккөздер жүйеленеді. Қазақ АССР Халық ағарту комиссариатының және оған төрағалық еткен ұлттық қайраткерлердің қызметі ашылады. Қазақстанда ғылыми-зерттеу мекемелерін қалыптастыру және дамыту жаңа архив құжаттары мен материалдар негізінде қаралады. Сондай-ақ, оқу орындарының тәжірибесі және Қазақстандағы сауаттандыру науқанының жүргізілуі зерделенеді. Ұлт зиялыларының ағарту саласын дамытуға қосқан үлестеріне баға беріледі.

6. Рецензияланған ғылыми басылымдағы (Web of Science, Scopus) жарияланым:

1 Orazgul Kh. Mukhatova, Ziyabek Y. Kabuldinov, Ainagul T. Kaipbayeva, Makhabbat M. Kozybayeva. Pre-Revolutionary Historiography of the System of Public Education of Kazakh in the 19th – beginning of the 20th centuries. // Bylye Gody. 2022. 17(1): 145–156. (Scopus). DOI 10.13187/bg.2022.1.145. Q1. 90 процентиль. https://bg.cherkasgu.press/journals_n/1647272067.pdf (дата обращения 2022-11-06).

ҚР БҒМ БҒССҚК мақұлдаған отандық басылымдарда:

1. Мухатова О.Х., Қайпбаева А.Т. 1920-30 жж. білім жүйесінің тарихи деректері. // Хабаршы ҚазҰУ. Тарих сериясы. – 2022. – № 3(106). – 54-65 бб.

2. Қайпбаева А.Т., Әбікей А.М. Қазақстандағы зайырлы білім беру жүйесінің қалыптасуы және Ағарту халық комиссариаты. // Отан тарихы. – 2022. – №3 (99). – 117-126 бб.

3. Нурмухамбетов А.А., Конырова А.М., Шаймерденова М.Д. ХХ ғасыр басындағы білім беру ісі: мектеп оқулықтарын даярлаудағы ұлт қайраткерлерінің ролі. // Хабаршы ҚазҰПУ. Тарих сериясы. – 2022. – №3

БАҚ:

1. Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтында Қазақстандағы оқу-ағарту жүйесінің тарихына арналған дөңгелек үстел өтті // Тарих және этнология институтының сайты. – 2022. – 11 қазан // https://iie.kz/?p=21703 (қаралған күні 29.10.2022) 

2. Қазақстандағы оқу-ағарту жүйесінің тарихына арналған дөңгелек үстел өтті // Портал “Qazaqstan tarihy”. – 2022. – 26 қазан //e-history.kz/kz/history-of-kazakhstan/show/33804 (қаралған күні 29.10.2022).