ҚАУАНОВА Халбибі Аббасқызы

Институт ардагерлері

(15.03.1935, Шымкент қ.) – этнограф, тарих ғылымдарының кандидаты. 1958 ж. С.М. Киров атынд. Қазақ мемл. ун-тінің (қазіргі әл-Фараби атынд. ҚазҰУ) бітірді. 1958-62 ж. ҚазКСР ҒА Тарих, археол. және этногр. ин-тының ұсынумен КСРО ҒА М. Маклай атынд. Этнография ин-тының аспиранты. 1962-64 ж. ҚазМУ тарих ф-тінің ҚазКСР тарихы кафедрасының ассистенті болып жұмыс істеді. 1962-66 ж. ҚазКСР ҒА Тарих, археол. және этногр. ин-тында аға лаборант, 1966 ж. кіші ғылыми қызметкер, 1974 ж. аға ғылыми қызметкер ретінде қазақ Х. Арғынбаев, В.В. Востров, И. Захарова, Р. Ходжаевалармен бірге қазақ этногр-сының, ұлттық этногр. мектебінің қалыптасуына үлкен үлес қосты. 1971 ж. «Қарағандының қазақ шахтерлерінің тұрмысы мен мәдениеті» тақырыбында канд. дисс-сын қорғады. 1985 ж. ин-тың ғылыми хатшысы болды. 1993 ж. зейнеткерлік жасқа жеткен соң, құрметті демалысқа шықы.

Қ. қазақ этногр-сының түрлі мәселелерін, әсіресе дәстүрлі этногр-ны зерттеу мәселелерімен, оның ішінде қазақ жұмысшыларының материалдық мәдениеті, отбасы және отбасылық тұрмыс, сондай-ақ қазақтардың туыстық жүйесін зерттеумен айналысты. Ш.Ш. Уәлиханов шығарм-ның 4 томын, Орталық Азия және Қазақстан халықтарының этногр-лық атласына материалдарды жинақтауға және оны басылымға дайындауға қатысты.

Шығ.: Опыт этнографического изучения быта и культуры казахских рабочих // Материалы первой научной конференции молодых ученых АН КазССР. – А.-Ата, 1968; Семья и семейный быт казахских шахтеров // Известия АН КазССР, 1970. №11; Материальная культура семья и семейный быт казахских рабочих Карагандинского угольного бассейна. – А.-Ата, 1971; Материальная культура казахского народа на современном этапе. – А.-Ата, 1972 (в соавт. с В.В. Востровым); Этнографическое изучение казахского народа // СЭ. – 1972, №4 (в соавт. с В.В. Востровым, Г.Д. Дахшлейгером); Новое в производственном и семейном быту казахского сельского населения. – А.-Ата, 1973 (в соавт. С.Г. Дахшлейгером, Х.А. Аргынбаевым); Материальная культура казахского народа на современном этапе // СЭ. – 1974, №6 (в соавт. с Басиным В.Я., Жданко Т.А., В.В. Востровым); Культура и быт горняков и металлургов Центрального Казахстана. – А.-Ата, 1978; Система родства казахов // Советская этнография; Культура и быт рабочих Казахстана (в соавт. с Р.Б. Сулейменовым, Ж. Кожасбаевым); Культура и быт горняков металлургов Центрального Казахстана; Общие тенденции и этнографические особенности в современном развитии рабочей семьи в Казахстане // Этнографическое изучение современности; Современные этнокультурные процессы среди горняков и металлургов Казахстана. – Сб. «Актуальные проблемы истории Советского Казахстана»; Скотоводство казахов ХІХ-нач. XX вв. // Хозяйство казахов на рубеже ХІХ-нач. XX вв. – А.-Ата, 1980 (в соавт. с Р.Д. Ходжаевой, Х.А. Аргынбаевым); Рабочая семья: ее роль печатная этнокультурных процессах // матер. Всесоюзн. конф.: Этнокультурные процессы в современном мире”. – Элиста, 1981; Кауанова Х.А. Образ жизни и быт рабочих семей: (На материалах Казахстана. – А.-Ата, 1982; Казахи (историко-этнографический очерк). Разделы: Культура и искусство. Пища. (в соавт. с Р.Д. Ходжаевой); – А.-Ата, 1995.

Әдеб.: Қазақстанның тарих ғылымы: Ш. Уәлиханов атынд. Тарих және этнология ин-ның 60-жылд. арн. – Алматы, 2005

З. Төленова, А. Қали